Từ năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX, nước ta bị đế quốc Pháp xâm lược. Các phong trào vũ trang kháng chiến liên tục nổ ra, nâng cao và lan rộng khắp cả nước: từ Trương Định, Nguyễn Trung Trực ở Nam Bộ đến miền Trung và miền Bắc. Tuy nhiên các phong trào này đều thất bại do chưa có đường lối kháng chiến rõ ràng, lại dựa trên ý thức hệ phong kiến. Bước sang thế kỷ XX sau khi tạm thờ dập tắt được các cuộc đấu tranh vũ trang của nhân dân ta, thực dân pháp bắt tay vào cuộc khai thác lần một. Xã hội Việt Nam có sự chuyển biến và phân hóa, tầng lớp tiểu tư sản và mầm mống giai cấp tư sản bắt đầu xuất hiện. Phong trào yêu nước chống Pháp của nhân dân ta chuyển dần sang xu hướng dân chủ tư sản với một sự xuất hiện của phong trào Đông Du, Đông King Nghĩa Thục, Duy Tân tuy nhiên chúng vẫn thất bại.