1. Tính cấp thiết của đềtài nghiên cứu Cạnh tranh là sựtranh giành, sựganh đua giữa các thành viên tham gia kinh tếthịtrường để đạt được lợi nhuận tối đa trong điều kiện nguồn lực hạn chế. Cạnh tranh trong kinh tế thịtrường có thểmang lại lợi ích cho người này, doanh nghiệp này nhưng lại gây ra các thiệt hại cho người khác doanh nghiệp khác. Song, xét trên phạm vi toàn xã hội thì cạnh tranh luôn có tác động tích cực: Cạnh tranh tạo ra động lực cải tiến khoa học công nghệvà đào thải các công nghệlỗi thời. Cạnh tranh hướng việc sửdụng các nhân tốsản xuất vào những nơi có có lợi thế đểsản xuất ra của cải xã hội ngày càng có hiệu quảhơn. Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển đổi nền kinh tế từcơchếkếhoạch hoá tập trung sang kinh tếthịtrường và đang trong lộtrình hội nhập kinh tếquốc tế. Do vậy, các doanh nghiệp trong nước đang từng bước phải chấp nhận và đối diện với sựcạnh tranh ngày càng gay gắt hơn. Trong khoảng 3 thập kỷvừa qua, việc trồng mía và công nghiệp chếbiến đường mía ởViệt Nam phát triển khá mạnh và có những bước tiến đáng khích lệ, đặc biệt là quy mô sản xuất của ngành đường mía ngày càng tăng lên, chất lượng sản phẩm ngày càng được cải thiện hơn, sản phẩm đường mía đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng đường trong nước. Tuy nhiên, ngành đường mía Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chếvềsản xuất mía nguyên liệu; mối quan hệvà sự phối hợp giữa nhà máy đường với hộnông dân trồng mía; quy mô, công nghệvà thiết bịcủa các nhà máy đường; cơchếchính sách và trình độquản lý. Những hạn chếnày dẫn đến chi phí sản xuất và giá thành sản xuất đường mía ởViệt Nam khá cao, rất khó cạnh tranh trên thịtrường quốc tế. Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành hàng đường mía của Việt Nam là vấn đềmang tính thời sựvà đang được Đảng, Chính phủ, các cấp chính quyền, các doanh nghiệp, nhiều nông dân hết sức quan tâm. Chỉcó nâng cao năng lực được cạnh tranh thì ngành hàng đường mía của Việt Nam mới có thểtồn tại và phát triển bền vững. 2. Một sốcông trình nghiên cứu liên quan đến luận án Trên thếgiới đã có nhiều công trình nghiên vềnăng lực cạnh tranh quốc gia như: “Năng lực cạnh tranh quốc gia” của M. Porter năm 1990; “Cạnh tranh một sốngành công nghiệp Việt Nam” của DIS và JICA và nhiều công trình khác nữa. Trong nước cũng đã có một sốcông trình nghiên cứu liên quan đến cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của ngành đường mía Việt Nam như: “Nghiên cứu năng lực cạnh tranh và tác động xã hội của ngành công nghiệp đường mía trong bối cảnh hội nhập quốc tế” do Quỹnghiên cứu ICARD-MISPA tài trợ(2004); ”Nghiên cứu ngành đường mía Việt Nam đến 2010-2020”; do BộNN và PTNT và Cơquan Phát triển Pháp thực hiện (1999); ”Nghiên cứu vềqui hoạch vùng nguyên liệu, nghiên cứu tổng quan ngành hàng đường mía” của Viện Quy hoạch và Thiết kếnông nghiệp (2005); “Nghiên cứu giải pháp cơbản đểngành đường mía phát triển bền vững” của Nguyễn Xuân Thảo (2004) và nhiều nghiên cứu khác. Các nghiên cứu tiêu biểu trên đây đã đềcập một số vấn đềliên quan đến năng lực cạnh tranh của ngành hàng đường mía. Song, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào đánh giá thực sựtoàn diện và đầy đủvềnăng lực cạnh tranh của công nghiệp đường mía làm cơsởcho việc xây dựng các giải pháp và đềxuất cơchếchính sách đối với ngành hàng này. Do vậy, chúng tôi đã lựa chọn đềtài “Nghiên cứu năng lực cạnh tranh của ngành đường mía Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế”nhằm nghiên cứu cảvềlý thuyết và thực tế để đánh giá năng lực cạnh tranh và đềxuất các giải pháp của ngành đường mía Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tếThếgiới.