HĐND là một tổ chức có tính chất quần chúng, bao gồm các đại biểu mọi tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo, công nhân, nông dân, trí thức cùng nhau bàn bạc và giải quyết mọi công việc quan trọng của địa phương. Như vậy HĐND vừa là một tổ chức có tính chất chính quyền, vừa có tính chất quần chúng. Vị trí, tính chất và chức năng được quy định tại Điều 119, 120 Hiến pháp 1992 và cụ thể hóa tại Luật tổ chức HĐND và Ủy ban nhân dân (UBND) được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kì họp thứ 4 thông qua ngày 26/11/2003. HĐND là cơ quan đại biểu của nhân dân địa phương bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm theo nguyên tắc phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. HĐND có ba chức năng chủ yếu sau: – Một là, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương, như quyết định những chủ trương, biện pháp quan trọng để phát huy tiềm năng của địa phương, xây dựng và phát triển địa phương về kinh tế – xã hội, củng cố quốc phòng an ninh, không ngừng cải thiện đời sống vật chất tinh thần của nhân dân địa phương, làm tròn nghĩa vụ của địa phương đối với cả nước; – Hai là, bảo đảm thực hiện các quy định và quyết định của các cơ quan nhà nước cấp trên và trung ương ở địa phương; – Ba là, thực hiện quyền giám sát đối với hoạt động của thường trực HĐND, viện kiểm sát nhân dân cùng cấp; giám sát việc thực hiện các nghị quyết của HĐND; giám sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và của công dân dịa phương.