Trước hết con người chỉ tồn tại, phát triển khi thoả mãn các nhu cầu thiết yếu về sinh học. Các yếu tố để thoả mãn nhu cầu đó chỉ có được thông qua hoạt động lao động – hoạt động vật chất xã hội cơ bản của con người, chính lao động là yếu tố trực tiếp hình thành nên tất cả các quan hệ hiện thực của đời sống con người. Sự thống nhất ấy được biểu hiện bằng ba mặt của đời sống hiện thực là đời sống sinh vật, đời sống tinh thần (tâm lý) và đời sống xã hội, do ba loại mối quan hệ trên (tự nhiên – ý thức – xã hội) ba hệ thống quy luật: (quy luật sinh học, quy luật tâm lý, quy luật xã hội) tạo thành. + Về mặt sinh vật: Con người có nguồn gốc từ giới tự nhiên, con người là sản phẩm của tiến hoá lâu dài từ giới tự nhiên. Do đó con người có mối quan hệ sống còn với giới tự nhiên, con người sinh thành phải tuân theo những quy luật phổ biến của tự nhiên như: các quy luật trao đổi chất, quy luật biến dị duy truyền, quy luật tái sản xuất giống nòi, quy luật tiến hoá, quy luật sinh, lão, bệnh, tử. + Về mặt đời sống tự nhiên: Thể hiện ra bên ngoài qua các nhu cầu ăn, mặc, ở, nhu cầu sản xuất, tái sản xuất, nhu cầu tình cảm.Mối liên hệ với tự nhiên và hệ thống các quy luật tự nhiên trực tiếp hình thành nên bản chất sinh vật của con người, làm nền tảng vật chất cho đời sống tâm lí và đời sống xã hội. + Về mặt đời sống tinh thần, tâm lý: Trên nền tảng sinh vật, hệ thống các quy luật tâm lý (tình cảm, tư tưởng, khát vọng, niềm tin, lý tưởng, ý chí,.) tạo nên mặt đời sống tinh thần của con người. + Về mằt đời sống xã hội: Con người vừa là sản phẩm của các quan hệ với tự nhiên, lại vừa là sản phẩm của các quan hệ xã hội. Các quy luật xã hội, quy luật sản xuất, quy luật quan hệ cơ sở hạ tầng – kiến trúc thượng tầng, quy luật tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội trực tiếp tác động hình thành nên đời sống xã hội của con người, vừa tác động chi phối đến các quan hệ tự nhiên, quan hệ tâm lý của con người.