Xuất phát từ sự đòi hỏi phải nắm bắt nhanh nhạy, kịp thời những biến
đổi không ngừng của hiện thực cuộc sống và sự phát triển mạnh mẽ của báo chí
cũng như nhu cầu thưởng thức của độc giả, tạp văn không chỉ là một thể loại
phong phú về nội dung, chứa nhiều thông tin, gắn liền với cuộc sống mà còn
hiện đại về hình thức thể hiện. Trong dòng chảy của văn học Việt Nam đương
đại, thể loại tạp văn đang phát triển, biến đổi đa dạng và mới mẻ, góp phần vào
quá trình hiện đại hóa văn học. Sở dĩ thể loại này được nhiều độc giả ưa thích,
đón nhận bởi người đọc dễ dàng nắm bắt hàm ý tác giả, nội dung chắt lọc, diễn
biến nhanh gọn, kết thúc bất ngờ. Đó là nhu cầu tìm hiểu tri thức mới của con
người hiện đại. Có lẽ vì thế mà tạp văn ngày càng được ưa chuộng.
1.2. Trong văn học Việt Nam đương đại, sự nở rộ của tạp văn những năm
đầu thế kỷ XXI được đánh dấu với sự xuất hiện của nhiều tác giả và sự ra đời
của rất nhiều tập tạp văn. Nguyễn Ngọc Tư với những lời giãi bày tâm sự hết sức
chân thành, mộc mạc, chất chứa nhiều day dứt trong Tạp văn (2005), Sống chậm
thời @ (2006), Ngày mai của những ngày mai (2007), Biển của mỗi người
(2008), Yêu người ngóng núi (2009). Phan Thị Vàng Anh gây tiếng vang với tập
tạp văn Nhân trường hợp chị Thỏ bông (2004). Họa sĩ Đỗ Phấn ghi dấu ấn với
các tập tạp văn: Chuyện vãn trước gương (2005), Ông ngoại hay cười (2011).
Nữ đạo diễn Việt Linh cũng trình làng các cuốn tạp văn, tạp bút: Chuyện mình,
chuyện người (2008), Chuyện và truyện (2012). Hay dịch giả Lý Lan hơn mười
năm trước đã làm mê hoặc độc giả Việt với Harry Porter nay trải lòng mình với
tạp văn Ở ngưỡng cửa cuộc đời