Khi còn là thuộc địa, Ấn Độ đã từng được ví là viên “ ngọc miện “ của đế quốc Anh
bởi nó là thuộc địa lớn nhất, quan trọng nhất và là thị trường tiêu thụ khổng lồ trong hệ thống
thuộc địa Anh. Và dẫu sự thống trị của Anh kết thúc vào năm 1974 thì những thể chế kinh tế
– chính trị mà Anh đưa vào vẫn còn nguyên vẹn trong nhiều năm sau đó.
Có thể nói, Ấn Độ là nước đông dân thứ 2 trên Thế Giới và nhiều dự đoán cho rằng
dân số Ấn Độ sẽ lên tới 1,3 tỉ dân vào cuối năm 2008. So với Trung Quốc, Ấn Độ vẫn ít hơn
100 triệu người. Nếu Ấn Độ giành độc lập vào năm 1974 thì Cộng hòa dân chủ nhân dân
Trung Hoa vào năm 1949. Cả hai nước đều bị ngoại xâm nhưng Ấn Độ chi các nước Anh,
Pháp và Bồ Đào Nha xâm lược một, hai lần ; trong khi đó, Trung Quốc bị chiếm đóng rất
nhiều lần bởi nhiều nước khác nhau như : Mỹ, Anh , Đức, Nga và Nhật Bản. Quá trình phát
triển kinh tế của Trung Quốc là theo mô hình kinh tế cơ sở của chủ nghĩa Mác – Lênin, một
mô hình nhấn mạnh phát triển công nghịêp nặng và được điều hành bởi Đảng Cộng Sản thì
kinh tế Ấn Độ cũng phát triển theo đường lối này với Nhà nước nắm quyền lãnh đạo trực
tiếp nhưng vẫn giữ cơ chế dân chủ của TBCN.
Tuy vậy, kinh tế Trung Quốc và kinh tế Ấn Độ có nhiều điểm khác nhau hơn là giống
nhau. Trung Quốc có dân tộc thuần nhất và ngô ngữ chung thống nhất nhưng Ấn Độ lại có
nhiều dân tộc và ngôn ngữ cũng như tôn giáo đa dạng. Cả hai điểm này đều khiến chính trị
Ấn Độ không được ổn định nhưng với Trung Quốc thì điều đó lại ngược lại. Và trong tương
lai,Ấn Độ sẽ còn gặp nhiều thách thức khi tiếp tục theo chế độ dân chủ đa Đảng kiểu phương
Tây nhưng điều này sẽ không có ở Trung Quốc.Vì vậy, có thể nói kinh tế Trung Quốc phát
triển nhanh hơn kinh tế Ấn Độ.Về mặt xã hội, Trung Quốc cũng có tỷ lệ thất học và nghèo
đói thấp hơn Ấn Độ,. Theo đánh giấ của WB, năm 2000, Trung Quốc đã là nước có thu nhập
trung bình thấp trong khi Ấn vẫn bị coi là nước nghèo.Đến năm 2008, Ấn Độ mới đạt là
nước có thu nhập trung bình thấp thì Trung Quốc đã là nước có thu nhập trung bình cao .Dù
Trung Quốc, Ấn Độ đều giành được độc lập vào cùng 1 thời gian và Trung Quốc còn cải
cách kinh tế sau Ấn Độ nhưng hiện nay, các nhà kinh tế đều khẳng định Trung Quốc lại là
nước phát triển nhanh và đạt được những kết quả tốt hơn Ấn Độ nhiều.Tại sao lại như vậy?
Lý do gì khiến Ấn phải đi sau Trung Quốc ? Và liệu tương lại chú voi Ấn có vượt qua con
rồng Châu Á Trung Quốc không?