Nói đến sản xuất kinh doanh dưới bất cứ hình thái kinh tế xã hội nào, thì vốn là yếu tố đầu tiên giữ vai trò quan trọng và quyết định đối với một doanh nghiệp, nói rộng hơn là nền kinh tế của một đất nước. Có thể nói rằng vốn là yếu tố có ảnh hưởng to lớn đối với tăng trưởng của nền kinh tế. Quy mô vốn đầu tư có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với chiến lược phát triển kinh tế của một đất nước. Song song với việc phát huy nguồn lực trong nước, việc tận dụng nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài – FDI và đầu tư gián tiếp nước ngoài – FPI được coi là một sự thông minh để rút ngắn thời gian tích lũy vốn ban đầu, tạo nên tiền đề vững chắc cho phát triển kinh tế, đặc biệt đối với các quốc gia đang phát triển. Chính vì lẽ đó mà nguồn vốn đầu tư nước ngoài được coi như “chiếc chìa khóa vàng” để mở ra cánh cửa thịnh vượng cho các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng. Để đáp ứng với yêu cầu phát triển của nền kinh tế Việt Nam trong cơ chế thị trường hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đã và đang ban hành, sửa đổi cơ chế quản lý các chính sách kinh tế – tài chính cho phù hợp với tình hình mới nhằm đáp ứng kịp thời với những thay đổi để có thể tồn tại và p hát triển. Nhìn lại chặng đường 20 năm qua, khu vực kinh tế có vốn ĐTNN không ngừng mở rộng và phát triển, đã và đang trở thành bộ phận quan trọng của nền kinh tế, góp phần tích cực vào thành công của công cuộc đổi mới đất nước. Sự ra đời Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987 đã đánh dấu bước khởi đầu quá trình mở cửa nền kinh tế, đa dạng hóa, đa phương hóa các quan hệ kinh tế đối ngoại, kết hợp chặt chẽ việc phát huy có hiệu quả các nguồn lực trong nước với việc thu hút tối đa các nguồn lực bên ngoài cho chiến lược phát triển kinh tế. Nếu nguồn vốn FDI có vai trò trực tiếp thúc đẩy sản xuất, thì nguồn vốn FPI lại có tác động kích thích thị trường tài chính phát triển theo hướng nâng cao hiệu quả hoạt động, mở rộng quy mô và tăng tính minh bạch, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn mới, đồng thời nâng cao vai trò quản lý nhà nước và chất lượng quản trị doanh nghiệp, có tác động thúc đẩy mạnh mẽ các mối quan hệ kinh tế. Đối với Việt Nam, thu hút nguồn vốn FPI mang một ý nghĩa rất quan trọng để xây dựng, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế và hạ tầng xã hội trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Các doanh nghiệp Việt Nam đang trong quá trình cải cách và cổ phần hóa nhằm gia tăng năng lực và hiệu quả cạnh tranh khi gia nhập WTO. Trong những năm gần đây, cơ cấu của các dòng đầu tư vào Việt Nam mà cụ thể là dòng vốn đầu tư gián tiếp nước Tài Chính Quốc Tế Nhóm 3 5 ngoài – FPI ngày càng đa dạng và phong phú hơn. Việc thành lập thị trường chứng khoán và giữ vững nền kinh tế ổn định trong những năm qua giúp các nhà đầu tư nước ngoài tin tưởng và đầu tư một lượng vốn khá lớn vào thị trường Việt Nam được thể hiện qua những công ty quản lý quỹ nước ngoài với định hướng đầu tư dài hạn và rất ít khi “lướt sóng” như Dragon Capital, VinaCapital, M ekong Capital. Bên cạnh đó còn có các tổ chức tài chính, chứng khoán nước ngoài chưa mở văn phòng đầu tư tại Việt Nam nhưng đã mở tài khoản giao dịch chứng khoán với nguồn vốn ngắn hạn hơn các quỹ. Uỷ thác đầu tư từ các định chế tài chính toàn cầu với tỷ lệ vốn lớn nhất trong 4 kênh. Cuối cùng là FPI từ nhà đầu tư chiến lược nước ngoài vào các doanh nghiệp Việt Nam. Việc tham gia của các nhà đầu tư FPI sẽ có tác động mạnh mẽ đến thị trường tài chính, giúp cho thị trường tài chính hoạt động hiệu quả hơn, xác lập giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết một cách chuyên nghiệp, giảm thiểu những dao động “phi thị trường” và góp phần giải quyết một cách cơ bản các mối quan hệ kinh tế. Dòng vốn FPI có thể giúp vốn cho doanh nghiệp trong nước, giúp doanh nghiệp tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh. Và nhất là đối với các doanh nghiệp trong nước đang thiếu vốn, FPI đóng một vai trò quan trọng đáng kể. Tuy nhiên, dòng vốn FPI cũng tiềm ẩn những rủi ro hơn so với các kênh huy động vốn từ nước ngoài khác. Chính vì lẽ đó, việc thúc đẩy thu hút FPI ổn định, tương xứng với tiềm năng, góp phần tạo động lực phát triển thị trường vốn, nâng cao năng lực quản trị của nhà doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam thời kỳ hậu WTO là vấn đề cần được quan tâm. Xuất phát từ nhận thức tầm quan trọng của vốn, chúng tôi xin chọn đề tài: “Nghiên cứu hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài của Việt Nam” và thông qua đó đưa ra một số giải pháp nâng cao khả năng thu hút đầu tư gián tiếp nước ngoài đối với phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam trong thời gian tới. 2. Kết cấu đề tài: Gồm 3 chương : Chương 1: NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ GIÁN TIẾP NƯỚC NGOÀI Chương 2: HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ GIÁN TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT FPI CỦA VIỆT NAM