Một trong những quyền cơ bản của công dân là quyền được khiếu nại, tố cáo, được ghi nhận tại Điều 74 Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992. Luật Khiếu nại, tố cáo được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 02/12/1998 có hiệu lực thi hành ngày 01/01/1999, được sửa đổi bổ sung năm 2004 – là văn bản pháp lý nhằm thể chế hoá quyền khiếu nại, tố cáo của công dân và các cơ quan Nhà nước trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Ngày 07/08/1999 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 67/1999/NĐ-CP và Nghị định số 53/2005/NĐ-CP ngày 19/04/2005 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Khiếu nại, tố cáo. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng, để thực hiện việc giải quyết khiếu nại, tố cáo quy định trách nhiệm của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đặc biệt là trách nhiệm của thanh tra Nhà nước các cấp. Trong đó có cơ quan thanh tra cấp huyện có một vai trò hết sức quan trọng trong việc trực tiếp giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.