Hy lạp – La mã cổ đại là một tên gọi được sử dụng phổ biến để gọi một nền văn minh rực rỡ thời kì cổ đại, cội nguồn trực tiếp của văn minh phương Tây. Đây cũng là nơi đạt được những thành tựu lớn về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và đặc biệt là khoa học chính trị. Dựa trên một nền kinh tế phát triển cao thời bấy giờ, cách thức tổ chức bộ máy nhà nước, bộ máy cai trị ở đây cũng có những nét tiến bộ so với nhiều nền văn minh khác cùng thời đại vì vậy chính nơi đây là nơi đầu tiên nảy sinh mẫu hình của một chế độ dân chủ, dù còn rất sơ khai nhưng đó chính là nền dân chủ đầu tiên của nhân loại. Nền chính trị dân chủ được thiết lập đầu tiên xuất hiện ở một số quốc gia Hy Lạp cổ đại, đặc biệt là ở Athen. Nền dân chủ ở Athen là kết quả của một nền kinh tế hàng hóa, hoạt động thương mại phát triển cao và đặc biệt là đóng góp của hàng loạt những cả cách chính trị quan trọng gắn liền với tên tuổi của các nhà cải cách kinh tế, chính trị, xã hội xuất sắc dưới các thời kỳ Solon, Clixten, Ephientet, Periclet. Chế độ dân chủ Athen đạt tới sự phát triển hoàn bị nhất dưới thời của Periclet (495 – 429). Sau này dưới thời kỳ La mã, những tư tưởng dân chủ của Athen có ảnh hưởng rất to lớn đến cách thức tổ chức của nền chính trị La mã, mặc dù tính dân chủ thời kỳ này gần như bị thu hẹp lại rất nhiều so với dưới thời kỳ Hy lạp nhưng cơ bản vẫn giữ được những nét của một nền dân chủ. Nền dân chủ thời kỳ này (tiêu biểu là Athen) là mô hình điển hình của một nền dân chủ trực tiếp. Tính chất dân chủ được thể hiện qua một số đặc điểm sau: