V. I. Lênin (1870 – 1924) – vị lãnh tụ vĩ đại của giai cấp vô sản, người đã
đấu tranh không mệt mỏi để bảo vệ tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác. Bằng
những nghiên cứu và kết luận khoa học của mình, V. I. Lênin đã làm phong
phú chủ nghĩa M ác, đưa chủ nghĩa M ác sang một giai đoạn mới cao hơn, giải
đáp những vấn đề cơ bản mà thời đại đặt ra cho giai cấp vô sản quốc tế.
I/ HOÀN CẢNH LỊCH SỬ:
Chủ nghĩa Mác từ giữa thế kỷ XIX với Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản
bất hữu. Kể từ đó, giai cấp công nhân đã có một học thuyết cách mạng dẫn
đường trong cuộc đấu tranh chống áp bức, bốt lột của giai cấp tư sản nhằm giải
phóng mình và giải phóng toàn nhân loại. Dưới ngọn cờ của chủ nghĩa M ác,
giai cấp công nhân đã được tổ chức, được lãnh đạo bởi chính Đảng của mình.
Ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác ngày càng lan rộng ra nhiều khu vực trên thế
giới.
Sau C. Mác, Ăngghen đã cụ thể hóa luận điểm này và nhấn mạnh: về
nguyên tắc, giai cấp công nhân không còn con đường nào khác là phải giành
lấy chính quyền và thiết lập nền chuyên chính của mình thông qua con đường
cách mạng xã hội chủ nghĩa. Như vậy, theo chủ nghĩa M ác, chuyên chính vô
sản thực chất là sự thống trị của giai cấp công nhân, do cách mạng xã hội chủ
nghĩa sinh ra và có sứ mệnh xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội
Đến giai đoạn Lênin, yêu cầu tổng kết, khái quát, bảo vệ và phát triển
sáng tạo quan niệm của chủ nghĩa Mác về chuyên chính vô sản được đặt ra hết
sức cấp bách. Sở dĩ như vậy vì :
+Cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai
đoạn chủ nghĩa đế quốc, điều này đã làm tăng thêm khả năng kinh tế của các
nước tư bản chủ nghĩa, nhưng nó lại làm cho bản chất bốc lột và thống trị của
tư bản ngày càng biểu hiện rõ ra, kéo theo những mâu thuẩn trong lòng xã hội
tư bản ngày càng trở nên gay gắt. Sự phát triển đó đã mang lại cho khoa học và
triết học những động lực phát triển mới.
+ Mâu thuẫn trong lòng các nước tư bản ngày càng thể hiện một cách rõ
nét, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc – giai đoạn
“đêm trước của cách mạng vô sản”. Bên cạnh đó, trong hàng ngũ những người
cộng sản đã xuất hiện những phần tử cơ hội, chống lại những quan điểm cơ bản
của chủ nghĩa Mác về chuyên chính vô sản như E. Bextanh, C. Causki. Những
người này chủ trương tiến tới chủ nghĩa xã hội bằng con đường hòa bình, phủ
nhận tính chất giai cấp của nhà nước. M ặt khác, cực đoan hơn, những người
theo chủ nghĩa vô chính phủ còn chống lại bất cứ một quan niệm nào về tổ
chức nhà nước, kể cả nhà nước chuyên chính vô sản.
+ Trong lĩnh vực khoa học tự nhiên có những phát minh lớn mang tính
vạch thời đại, nhất là phát hiện về điện tử và cấu tạo nguyên tử đã làm đảo lộn
về quan niệm căn bản về thế giới của vật lý học cổ điển, dẩn tới cuộc khủng
hoảng vật lý. Lợi dụng tình hình đó, chủ nghĩa duy tâm, trong đó có chủ nghĩa
Makhơ-một thứ chủ nghĩa duy tâm chủ quan – tấn công vào chủ nghĩa duy vật
nói chung, chủ nghĩa duy vật mácxít nói riêng.