Chúng ta đang sống trong thời đại có nhiều biến động về đời sống xã hội, thời đại
khoa học và công nghệ đang phát triển với tốc độ nhanh chưa từng thấy trong lịch sử phát
triển của xã hội loài người. Thực tế đó đòi hỏi các trường đại học, cao đẳng phải đặc biệt quan
tâm tới nhiệm vụ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ cho sinh viên, đặc biệt là năng lực tư
duy độc lập, sáng tạo của người cán bộ khoa học kỹ thuật tương lai. Tính độc lập của hoạt
động trí tuệ thể hiện ở chỗ sinh viên tự mình phát hiện được vấn đề, tự mình đề xuất được
cách giải quyết và cao nhất là tự mình giải quyết được vấn đề.
Điều kiện cần thiết để dạy học thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển trí tuệ của sinh viên là
hoạt động dạy ở đại học phải không ngừng đi trước, đón trước sự phát triển trí tuệ và dạy học2
phải vừa sức sinh viên. Điều đó đòi hỏi dạy học đại học cần phải có sự thích ứng sâu sắc giữa
người dạy và người học, phương pháp dạy và phương pháp học. Một trong những vấn đề đổi
mới phương pháp dạy học ở bậc đại học là nâng cao tính tự học, tự nghiên cứu cho sinh viên
nhằm phát huy nội lực của người học, nâng cao hiệu quả học tập, giúp sinh viên học cách học,
giúp sinh viên tiếp cận nghiên cứu khoa học. Qua tự học, tự nghiên cứu và qua hoạt động hợp
tác, sinh viên rèn luyện được nhiều năng lực, phẩm chất giúp họ có thể tiếp tục tự học, tự
nghiên cứu về sau và tự học suốt đời.
Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng nêu rõ: “Đổi mới căn
bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa; đổi mới chương
trình, nội dung, phương pháp dạy học; đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ
giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào
tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành”, “Xây dựng
môi trường giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội; xây
dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời”.
Định hướng đổi mới chương trình giáo dục ở nước ta đặc biệt coi trọng phương pháp
dạy học. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có qui chế tạm thời ban hành kèm theo Quyết định 2091
ngày 07 tháng 10 năm 1993 về tổ chức đào tạo đại học theo hình thức tự học có hướng dẫn:
“Áp dụng thật sự công nghệ môđun hoá kiến thức và quản lý theo hệ thống học phần”, đồng
thời “Đổi mới phương pháp giảng dạy trong các trường đại học theo hướng thực nghiệm
những phương pháp sư phạm tích cực”