Trong dòng chảy lịch sử của nhân loại, văn hóa đã tạo nên
nét đặc trưng khu biệt giữa các dân tộc. Việt Nam có quyền tự hào là
mảnh ghép văn hóa mang đậm bản sắc Việt trong sự tương tác, tiếp
biến từ các vùng văn hóa khác. Trong giai đoạn hiện nay, cái gọi là
“văn hóa Việt” đang có nguy cơ giảm sức đề kháng trước sự đối
trọng với các yếu tố ngoại lai và sức mạnh phủ sóng của các dân tộc,
các khu vực khác trên thế giới. Trước thực trạng đó, nhiều thế hệ nhà
văn đã không ngừng khai thác những giá trị văn hóa dân tộc trong
sáng tác của mình. Một trong những yếu tố quan trọng cấu thành sắc
diện văn hóa chính là biểu tượng văn hóa. Vì thế tìm kiếm và nghiên
cứu biểu tượng trong văn hóa nghệ thuật nói chung và biểu tượng văn
học nói riêng là hành trình trở về cội nguồn văn hoá; tìm kiếm những
giá trị chân, thiện, mĩ trong đời sống văn hóa, văn học dân tộc.