Ở Việt Nam hệ thống chính trị ra đời từ sau Cách mạng tháng 8 và sự hình thành Nhà nước Dân chủ Nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Hệ thống chính trị hiện nay là kết quả của quá trình cách mạng, quá trình đấu tranh của nhân dân ta vì độc lập, tự do, lí tưởng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay là hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, mục tiêu của nó là xây dựng một xã hội bình đẳng, dân chủ, không có áp bức bóc lột. Hệ thống chính trị chúng ta nói ở đây, được sử dụng thay cách trình bày trước là hệ thống chuyên chính vô sản. Về bản chất, không có gì khác biệt, cùng mục đích Đảng lãnh đạo để nhân dân làm chủ, nhưng cách hiểu được đổi mới, mở rộng. Hệ thống chính trị đó bao gồm: Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Trong hệ thống chính trị này, vai trò của Đảng và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu, quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam . Là nhân tố hợp thành hệ thống chính trị, nhưng hệ thống chính trị là sản phẩm, một trong những thành quả to lớn nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng.