Trong quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ nền kinh tế hàng hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý và điều tiết vĩ mô của Nhà nước, các thành phần kinh tế muốn tồn tại và phát triển được thì thu nhập phải bù đắp được các chi phí bỏ ra và phải có đủ tích luỹ để bảo toàn và phát triển vốn. Song, để chiếm được thị trường lại không đơn giản, vấn đề chất lượng, giá cả cũng như mẫu mã sản phẩm … luôn là tiền đề cho mọi sự tồn tại và phát triển. Nói cách khác, giá thành sản phẩm và chất lượng sản phẩm luôn là linh hồn của mỗi doanh nghiệp và từ đó nó chi phối mọi hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Để tham gia vào một “sân chơi” khắc nghiệp mà mục đích cuối cùng là đẩy nhanh vòng vốn quay lưu động, thu được nhiều lợi nhuận, doanh nghiệp phải có khả năng sức cạnh tranh mạnh mẽ và đủ sức vượt qua những biến cố thị trường. Xuất phát từ yêu cầu đó đòi hỏi bản thân mỗi doanh nghiệp phải có trách nhiệm tính đúng, tính đủ các chi phí mà mình bỏ ra và giá thành sản phẩm. Có như vậy các doanh nghiệp mới có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong điều kiện hội nhập kinh tế có tính toàn cầu như hiện nay. Tuy nhiên, hạch toán chi phí và tính giá thành là một trong những khâu phức tạp trong toàn bộ công tác kế toán của doanh nghiệp. Do vậy,việc hạch toán phải phù hợp với chế độ kế toán của doanh nghiệp, phù hợp với đặc điểm hình thành và phát sinh chi phí ở doanh nghiệp để từ đó có biện pháp tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm. CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM PHẦN A. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ SÁN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM I.Khái niệm về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 1. Khái niệm về chi phí sản xuất kinh doanh: Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí khác, mà doanh nghiệp bỏ ra để tiến hành các hoạt động sản xuất trong một thời kỳ. . 2. Khái niệm giá thành sản phẩm: Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của tổng số các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm hay lao vụ đã hoàn thành. 3. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: Một đối tượng kế toán chi phí sản xuất tương ứng phù hợp với một đối tượng tính giá thành với doanh nghiệp để sản xuất ra một loại sản phẩm. Một đối tượng kế toán chi phí sản xuất tương ứng phù hợp với nhiều đối tựợng tính giá thành. Nhiều đối tượng chi phí sản xuất nhưng chỉ có một đối tượng tính giá thành. Nhiều đối tượng kế toán chi phí sản xuất tương ứng nhiều đối tượng tính giá thành. II. Nội dung tổ chức kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 1.Nội dung tổ chức kế toán chi phí sản xuất 1.1.Phân loại chi phí sản xuất Để phục vụ cho công tác quản lý sản xuất và hạch toán chi phí sản xuất cần phải tiến hành phân loại chi phí. Có nhiều tiêu chí phân loại chi phí sản xuất. Dưới đây là một số tiêu thức phân loại chi phí sản xuất chủ yếu. a.Phân loại chi phí sản xuất theo tính chất của chi phí(phân loại chi phí sản xuất theo yếu tố):Để phục vụ cho việc tập hợp quản lý chi phí theo nội dung kinh tế, các chi phí được chia thành các yếu tố chi phí sau: – Chi phí nguyên liệu – vật liệu, – Chi phí nhân công, – Chi phí khấu hao tài sản cố định, – Chi phí dịch vụ mua ngoài, – Chi phí khác bằng tiền. b.Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí: Căn cứ vào mục đích và công dụng của chi phí sản xuất trong sản phẩm thì chi phí sản xuất được chia thành các khoản mục chi phí sau : – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp – Chi phí nhân công trực tiếp – Chi phí sản xuất chung c.Phân loại chi phí theo mối quan hệ với khối lượng sản phẩm công việc, lao vụ sản xuất trong kỳ: Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành 2 loại : – Chi phí biến đổi. – Chi phí cố định d.Phân loại chi phí sản xuất theo phương pháp tập hợp chi phí và mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí: Theo quy định hiện hành, toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được chia thành 2 loại: – Chi phí trực tiếp. – Chi phí gián tiếp. e.Phân loại chi phí theo nội dung cấu thành chi phí: Theo cách phân loại này chi phí sản xuất được chi thành 2 loại: – Chi phí đơn nhất. – Chi phí tổng hợp. 1.2. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất: a.Khái niệm: Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất:Là phạm vi giới hạn mà chi phí sản xuất phải tập hợp nhiều, đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát chi phí sản xuất và yêu cầu tính giá thành sản phẩm. Giới hạn để tập hợp chi phí sản xuất có thể là nơi phát sinh chi phí khác như:Phân xưởng, tổ đội sản xuất, hay toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm. b.Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất: Tùy vào đặc điểm tổ chức sản xuất để sản xuất sản phẩm mà đối tượng hạch toán chi phí có thể là :Loại sản phẩm, nhóm sản phẩm, đơn đặc hàng, phân xưởng sản xuất, giai đoạn công nghệ, chi tiết hoặc bộ phận sản phẩm, giai đoạn sản xuất. 1.3.Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất: a.Phương pháp trực tiếp:Phương pháp này áp dụng đối với chi phí sản xuất có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt. b.Phương pháp phân bổ gián tiếp: Phương pháp này áp dụng đối với chi phí sản xuất có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí sản xuất không thể tổ chức ghi chép ban đầu riêng theo từng đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt 1.4.Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất phát sinh vào đối tượng hạch toán chi phí sản xuất: Chi phí sản xuất của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại, có tính chất và nội dung khác nhau, phương pháp hạch tóan và tính nhập các loại chi phí vào giá thành sản phẩm cũng khác nhau. Để hiểu một cách đầy đủ quá trình hạch toán các chi phí, ta cần đi sâu nghiên cứu các nội dung sau : Phương pháp kế tóan chi phí nguyên liệu – vật liệu trực tiếp. Phương pháp kế toán chi phí nhân công trực tiếp. Phương pháp kế toán chi phí sản xuất chung.