Qua nghiên cứu lý luận về mâu thuẫn biện chứng trong triết học cho thấy: Muốn phát hiện bản chất của mọi sự vận động và phát triển thì cần phải phân tích được mâu thuẫn vốn có của sự vật tự đó, giải quyết mâu thuẫn chính là giải quyết vấn đề động lực của sự phát triển. Vận dụng vào nước ta hiện nay, trong công cuộc đổi mới đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nền kinh tế đã chuyển mình từ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN). Trong quá trình phát triển của cơ chế thị trường ở Việt Nam đã gặp những thuận lợi đáng kể song cũng không ít những khó khăn, trở ngại. Do đó việc phát hiện các cơ hội và thách thức, thuận lợi và nguy cơ là trung tâm điểm của việc phát hiện và giải quyết mâu thuẫn, thực hiện chiến lược phát triển đất nước. Trong đó việc phát hiện và giải quyết hàng loạt các mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình phát triển kinh tế thị trường theo định hướng XHCN cũng là một nội dung quan trọng trong việc xây dựng các chính sách kinh tế xã hội. đề tài nghiên cứu: “Lý luận về mâu thuẫn biện chứng với việc phân tích hệ thống mâu thuẫn của kinh tế thị trường theo định hướng XHCN ở Việt Nam”.