Nóng lên toàn cầu là vấn đềmới được ghi nhận trong vài thập kỉtrởlại đây và đang là mối quan tâm của nhân loại. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu là sựtăng lên của nồng độkhí nhà kính. Khí nhà kính chỉchiếm 1% bầu khí quyển nhưng có vai trò nhưmột “tấm chăn” bao phủtrái đất, chúng giữ nhiệt sưởi ấm cho trái đất. Nhiệt độbềmặt trái đất tạo nên do sựcân bằng giữa năng lượng mặt trời trời tới bềmặt trái đất và năng lượng bức xạcủa trái đất vào khoảng không gian giữa các hành tinh xung quanh chúng ta. Năng lượng mặt trời chủyếu là các tia sóng ngắn dễdàng xuyên qua cửa sổkhí quyển. Trong khi đó bức xạcủa trái đất là bước sóng dài, có năng lượng thấp dễdàng bịkhí quyển giữlại. Các tác nhân gây ra sự hấp thụsóng dài trong khí quyển là khí CO2, bụi, hơi nước, CH4, CFC Kết quảsự trao đổi không cân bằng vềnăng lượng giữtrái đất với không gian xung quanh dẫn đến sựgia tăng nhiệt độcủa khí quyển trái đất. Hiện tượng này diễn ra tương tựnhư nhà kính trồng cây và được gọi là hiệu ứng nhà kính [3]. Xã hội ngày càng phát triển, các nhà máy công nghiệp đủngành, đủloại mọc lên cùng với những khu dân cư, những khu đô thịhoá, sựphát triển vềgiao thông vận tải, công nghiệp, nông nghiệp, các hoạt động của con người nhưsửdụng nguyên liệu hoá thạch, sản xuất xi măng, chuyển đổi mục đích sửdụng đất (ví dụ phá rừng đểcanh tác nông nghiệp) làm dày thêm “lớp chăn” bao phủnày dẫn đến sựnóng lên toàn cầu. Theo tính toán của các nhà khoa học thì khi nồng độCO2 trong khí quyển tăng gấp đôi thì nhiệt độbềmặt trái đất tăng lên khoảng 30C. Dự báo nếu không có biện pháp khắc phục hiệu ứng nhà kính, nhiệt độtrái đất sẽtăng lên lên 1,5 – 4,50 C vào năm 2050 [15]. Sựnóng lên toàn cầu làm thay đổi chế độthời tiết dẫn đến sựthay đổi đời sống bình thường của các sinh vật trên trái đất, làm tổn hại lên tất cảcác thành phần của môi trường sống nhưnước biển dâng cao, gia tăng hạn hán, ngập lụt, thay đổi các kiểu khí hậu, gia tăng bệnh tật, thiếu hụt nước ngọt, suy giảm đa dạng sinh học và gia tăng các hiện tượng khoa học cực đoan khác (WWF). Một sốloài thích nghi với điều kiện mới sẽthuận lợi phát triển, trong khi đó nhiều loài bịthu hẹp diện tích và bịtiêu diệt, và xuất hiện nhiều loại bệnh mới đối với con người gây tổn hại đến 2 sức khỏe nghiêm trọng. Các nhà nghiên cứu lo ngại rằng sựgia tăng các khí gây hiệu ứng nhà kính, đặc biệt là CO2, chính là nhân tốgây nên những biến đổi của khí hậu bất ngờvà khó lường trước được. Trong khi đó, rừng là bểchứa Carbon, nó có vai trò đặc biệt quan trọng trong cân bằng O2và CO2trong khí quyển, do đó nó có ảnh hưởng lớn đến khí hậu từng vùng cũng nhưtoàn cầu. Rừng ảnh hưởng lớn đến nhiệt độtrái đất thông qua điều hoà các khí gây hiệu ứng nhà kính mà quan trọng nhất là CO2. Hằng năm có khoảng 100 tỉtấn CO2 được cố định bởi quá trình quang hợp do cây xanh thực hiện và một lượng tương tự được trảlại khí quyển do quá trình hô hấp của sinh vật. Tuy nhiên tác động của con người cũng làm tăng nhanh lượng CO2vào khí quyển, tính từnăm 1958 đến năm 2003 thì lượng CO2trong khí quyển tăng lên 5%[17]. Trên thực tếlượng CO2hấp thụphụthuộc vào kiểu rừng, trạng thái rừng, loài cây ưu thế, tuổi lâm phần. Do đó việc quản lý chu trình CO2trong điều hoà khí hậu, giảm tác hại hiệu ứng nhà kính đòi hỏi phải có những nghiên cứu, đánh giá về khảnăng hấp thụcủa từng kiểu thảm phủcụthể đểlàm cơsởlượng hoá những giá trịkinh tếmà rừng mang lại nhằm đưa ra chính sách chi trảcho các chủrừng và các cộng đồng rừng vùng cao[11]. Trên thếgiới, việc nghiên cứu đểlượng hoá những giá trịvềmặt môi trường của rừng mới trong giai đoạn khởi đầu và hoàn toàn mới ởViệt Nam. Trong khi các các vấn đềchính trị, xã hội, thểchếcòn đang được thảo luận đểnâng cao hiệu quảthực hiện nghị định thưKyôtô nhằm quản lý có hiệu quảkhí nhà kính và đánh giá được đúng đắn ảnh hưởng của nó đối với trái đất, cộng đồng khoa học quốc tếvẫn đang cốgắng làm sáng tỏtiềm năng của các bểhấp thụcarbon, vai trò và đóng góp của hệsinh thái rừng trong chống biến đổi khí hậu toàn cầu[6]. Tại Việt Nam, việc quản lý tài nguyên thiên nhiên của chúng ta trong thời gian qua giống nhưnhiều nước đã trải qua vẫn dựa trên quan điểm khai thác, bóc lột hơn là quản lý sửdụng bền vững. Giá trịrừng vềthực chất chỉnhìn nhận vềgiá trịsửdụng mà rừng tựnhiên có thểtrực tiếp mang lại, điều này đồng nghĩa với việc các giá trị phi thịtrường khác vẫn bịcoi nhẹhay bỏqua, ngay cảtrong chính sách quyết định. Chính vì vậy, nghiên cứu sựtích lũy Carbon trong thực vật thân gỗ đểxác định giá 3 trịkinh tế đối với chức năng phòng hộcủa môi trường sinh thái rừng tựnhiên nói chung, rừng thường xanh nói riêng là một hướng nghiên cứu cần được quan tâm. Kết quảnghiên cứu mang tính định lượng này sẽlà cơsở đểxác định giá trị chi trảcho các chủrừng. Nếu điều này được thực thi sẽlà nguồn động viên rất lớn cho các chủrừng và các cộng đồng sống gần rừng, kỳvọng là có thểcung cấp những thông tin cho quá trình ra quyết định trong việc lựa chọn những định hướng cho quản lý rừng hoặc trong việc giao đất có rừng trong các trường hợp có phương thức cạnh tranh với các phương thức sản xuất khác. Trong bối cảnh đó, các vấn đềnghiên cứu được đặt ra nhưsau: ™ Làm thếnào đểlượng hoá được năng lực hấp thụCO2của các trạng thái rừng khác nhau. ™ Định lượng cụthểgiá trịkinh tếcủa rừng gắn với chức năng phòng hộmôi trường sinh thái, hỗtrợra quyết định đềra những chính sách đầu tưhoặc làm cơsởtính toán hiệu quảkinh tếcủa việc quản lý rừng của người dân. Đểgóp phần giải quyết vấn đềnêu trên, được sựthống nhất của bộmôn quản lý tài nguyên rừng và phê duyệt của trường Đại Học Tây Nguyên, sựphân công của khoa Nông Lâm Nghiệp cùng với sựhướng dẫn của PGS.TS Bảo Huy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đềtài: “ XÁC ĐNNH LƯỢNG CO2 HẤP THỤCỦA RỪNG THƯỜNG XANH LÀM CƠSỞ ĐNNH GIÁ DNCH VỤMÔI TRƯỜNG TẠI HUYỆN TUY ĐỨC, TỈNH ĐĂK NÔNG ”