Từ sự kiện cách mạng lớn là Đại hội Đảng lần VI (12/1986), đời sống văn học nghệ thuật Việt Nam đã được thổi một luồng gió mới về không khí dân chủ, tạo điều kiện cho sự cởi mở trong đời sống cũng như sự tự do sáng tạo. Khái niệm thơ Việt Nam đương đại dùng ở đây được hiểu là thơ Việt từ cái mốc Đổi Mới 1986 này. Thơ ca từ những năm 1986 trở lại đây đang sải những bước chân mạnh mẽ trên con đường hiện đại hóa từ nội dung đến hình thức với sự đa dạng về tư duy nghệ thuật, về khuynh hướng thẩm mỹ cũng như về bút pháp và ngôn ngữ. Nhiều nhà thơ đắm mình trong truyền thống, nhưng cũng nhiều nhà thơ có lối viết cách tân táo bạo theo kiểu phương Tây. Chỉ riêng trong khoảng 1990-1994, đã có nhiều tập thơ thu hút sự quan tâm của dư luận như Ba mươi sáu bài thơ (Lê Đạt – Dương Tường), Sự mất ngủ của lửa (Nguyễn Quang Thiều), Ngựa biển và Người đi tìm mặt (Hoàng Hưng). Tiếp theo đó là một loạt các sáng tác của các nhà thơ trẻ như Khát và Linh (Vi Thùy Linh), Cỏ trắng (Ly Hoàng Ly), Nằm nghiêng (Phan Huyền Thư), Khí hậu đồ vật (Nguyễn Quốc Chánh),.