Đường lối phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã khơi dậy tiềm năng của đất nước, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Tuy nhiên, mặt trái của nền kinh tế thị trường đã tạo ra nhiều mâu thuẫn với bản chất xã hội chủ nghĩa. Đó là xu thế phân hoá giàu nghèo, tâm lý sùng bái đồng tiền, sự cạnh tranh sống còn giữa các doanh nghiệp.Cơ chế thị trường cũng là mảnh đất nảy sinh chủ nghĩa cá nhân, tạo cơ hội cho một bộ phận bất chấp lợi ích tập thể, lợi ích cộng đồng, tìm mọi cách mưu lợi cho bản thân, điều này dẫn đến quyền và lợi ích của người lao động luôn bị đe doạ, xâm hại. Vì thế Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều quy định pháp luật, thành lập nên nhiều cơ quan, tổ chức có thẩm quyền để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong đó công đoàn là một tổ chức có mối quan hệ gần gũi và có những hoạt động thiết thực, có hiệu quả để bảo vệ người lao động. Đảng và Nhà nước ta cũng đã có nhiều văn bản pháp luật quy định cụ thể vị trí, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý cho hoạt động công đoàn. Công đoàn cơ sở là tổ chức thiết thực bảo vệ người lao động, tạo mối quan hệ hài hoà – ổn định giữa các chủ thể tham gia lao động trong doanh nghiệp. Công đoàn trực tiếp bảo vệ công nhân lao động trong nhiều lĩnh vực, đại diện cho tập thể lao động khi giải quyết tranh chấp lao động. Chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường cũng có nghĩa Nhà nước ta đã công nhận sự có mặt của nhiều loại hình doanh nghiệp trên thương trường, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh – là những doanh nghiệp rất năng động, nhạy bén trong hoạt động kinh doanh nhưng cũng vì do chạy theo lợi nhuận mà các doanh nghiệp này thường vi phạm những quy định của pháp luật về quyền lợi của người lao động. Nhận thức được tầm quan trọng của công đoàn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, nhất là trong giai đoạn hiện nay việc vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động xảy ra khá phổ biến ở các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp này hoạt động không hiệu quả, đồng thời nhiều doanh nghiệp và người lao động có sự nhìn nhận sai lạc về vai trò của tổ chức công đoàn. Đó là lý do để tác giả chọn đề tài “Vai trò của công đoàn trong việc bảo vệ quyền và lợi Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứuLuaän vaên toát nghieäp Cöû nhaân Luaät Cao Thò Toá Oanh 3 ích hợp pháp của người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh” làm luận văn tốt nghiệp Cử nhân Luật của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài: Đề tài hướng tới mục đích làm sáng rõ những quy định của pháp luật về vai trò của công đoàn cơ sở trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động. Bên cạnh đó, tác giả nêu những dẫn chứng cụ thể về tình hình vi phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, phân tích những yếu kém của công đoàn cơ sở trong việc thể hiện vai trò của mình. Đồng thời nêu lên những khó khăn, vướng mắc mà tổ chức công đoàn cơ sở đang gặp phải. Xuất phát từ mục đích trên, đề tài có nhiệm vụ: – Làm sáng tỏ ý nghĩa hoạt động của tổ chức công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. – Nêu lên cơ sở pháp lý quy định thẩm quyền của công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. – Phân tích vai trò của công đoàn cơ sở trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh hiện nay. – Đề xuất một số phương hướng hoàn thiện để tổ chức công đoàn hoạt động hiệu quả hơn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. 3. Giới hạn của luận văn: Theo quy định của pháp luật nước ta công đoàn tham gia vào mọi lĩnh vực gắn với người lao động trong các đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế, đơn vị sự nghiệp, cơ quan Nhà nước. Trong giới hạn của luận văn tốt nghiệp Cử nhân Luật, người viết chỉ nghiên cứu đề tài trong khuôn khổ các doanh nghiệp hoạt động theo quy định của Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam (gọi tắt là Doanh nghiệp ngoài quốc doanh) bởi vì đây là những doanh nghiệp được xem là khá mới trong cơ cấu kinh tế nước ta và trong hoạt động của các doanh nghiệp này quan hệ lao động diễn ra rất phức tạp.