Bước sang đầu thế kỉ XX, văn minh phương Tây bắt đầu ảnh hưởng sâu rộng vào đời sống tư tưởng, tinh thần của đất nước trong khi những tư tưởng theo quan điểm Nho giáo vẫn còn thống trị. Sự đan xen giữa hai luồng tư tưởng mà dần dần ảnh hưởng từ phương Tây chiếm ưu thế, yếu tố của cái cũ đang dần bị phá vỡ nhưng yếu tố của cái mới chưa định hình rõ ràng, nửa ta nửa Tây, vừa cũ vừa mới đã đặt con người trong những sự lựa chọn khó khăn, bối rối về con đường đi, về các chuẩn mực đạo đức, tư tưởng. Thêm vào đó, chính sách cai trị, khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã đẩy nhanh sự xuất hiện của thành thị, phân hoá giai cấp trong xã hội, nên kinh tế từ nông nghiệp dân chuyển sang nền kinh tế hàng hoá, đồng tiền có vai trò quan trọng trong đời sống của mõi con người Sự kết hợp của nhiều nguyên nhân khiến cho đời sống xã hội ngày càng phức tạp. Không đứng bên lề của cuộc sống, các nhà văn Nam Bộ giai đoạn đầu thế kỉ XX đã là người thư kí trung thành phản ánh lại hiện thực đời sống một cách sinh động trong tác phẩm của họ. Nhân vật và bối cảnh mà các nhà văn Nam Bộ chú ý tái hiện ở thời kì này là những con người bình thường trong cuộc đời thường. Nhà văn đã đi sâu vào thế giới tâm hồn của con người với bao diễn biến tinh vi, phức tạp, có cao thượng, đẹp đẽ nhưng cũng không ít những xấu xa, đê tiện, mưu mô, thủ đoạn. Đồng thời, họ cũng dành sự quan tâm đặt biệt với những kiếp người đáng thương, đó là người phụ nữ, người thất nghiệp nghèo khó, những đứa trẻ lưu lạc.