Từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, hội nhập với nền kinh tế thế giới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, từ một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu với đại đa số người dân nuôi trồng manh mún, Việt Nam từng bước đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong quá trình phát triển của đất nước trong thời kỳ mới, giai cấp công nhân đã có sự chuyển biến quan trọng, tăng nhanh về số lượng, phát huy vai trò tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đóng góp trực tiếp vào sự phát triển đất nước. Trong quá trình đó, cuộc sống người công nhân ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, giai cấp công nhân vẫn chưa đáp ứng được về số lượng, nhất là những lĩnh vực yêu cầu trình độ chuyên môn cao, đa số công nhân từ nông dân, chưa được đào tạo bài bản, tác phong công nghiệp và kỹ luật lao động còn hạn chế, một bộ phận không nhỏ công nhân chưa thích nghi với cơ chế thị trường. Nghị quyết 20-NQ/TW ngày 28/01/2008 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X về tiếp tục xây dựng xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã đánh giá: “Nhìn tổng quát, lợi ích một bộ phận công nhân được hưởng chưa tương xứng với những thành tựu của công cuộc đổi mới và nhưng đóng góp của chính mình; việc làm, đời sống vật chất và tinh thần của công nhân đang có nhiều khó khăn, bức xúc, đặc biệt là ở bộ phận công nhân lao động giản đơn tại các doanh nghiệp của tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.”