Phát triển bền vững (PTBV) với “ba trụcột” là phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đềxã hội và bảo vệmôi trường (BVMT) là một quá trình toàn diện, bao gồm những biến đổi vềkinh tế, cũng nhưnhững biến đổi vềxã hội, vềvăn hoá và giáo dục, khoa học và công nghệ, vềmôi trường và sựphát triển của con người. PTBV là nhu cầu tất yếu và đang là thách thức cho mọi quốc gia, nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá, hội nhập kinh tếquốc tế. Việc lựa chọn con đường, biện pháp và thểchế, chính sách bảo đảm PTBV luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi nước trong quá trình phát triển. Đối với Việt Nam, đểthực hiện mục tiêu PTBV đất nước và thực hiện cam kết quốc tế, ởcấp quốc gia, Chính phủViệt Nam đã ban hành “Định hướng chiến lược phát triển bền vững ởViệt Nam” (Chương trình nghịsự21 của Việt Nam) [52]. Theo đó, định hướng chiến lược PTBV ởViệt Nam là một chiến lược khung, bao gồm những định hướng lớn làm cơsởpháp lý đểcác Bộ, ngành, địa phương, các tổchức và cá nhân có liên quan triển khai thực hiện, đồng thời thểhiện sựcam kết của Việt Nam với quốc tế. Tuy nhiên, ởcấp địa phương, vấn đềPTBV cần được xem xét một cách có hệthống và cụthểhoá đểcó thểtriển khai thực hiện, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp – lĩnh vực có ảnh hưởng quyết định đến sựPTBV của một quốc gia. Thái Nguyên là một tỉnh thuộc vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, có nhiều lợi thếso sánh vềvịtrí địa lý, khí hậu thuận lợi, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng đa dạng phong phú, nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao đểphát triển một nền kinh tế đa dạng theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH, HĐH). Công nghiệp Thái Nguyên được hình thành từnhững năm đầu của thập niên 60 thếkỷXX với sựra đời của hai khu công nghiệp nặng của Việt Nam là khu gang thép Thái Nguyên (đầu thập kỷ60) và khu cơkhí Gò Đầm (đầu thập kỷ70). Trải qua quá trình hơn 40 năm, công nghiệp Thái Nguyên đã có lúc thăng trầm do hậu quảcủa chiến tranh, do sựthay đổi cơchếquản lý. Mặc dù vậy, trong những năm gần đây, nhất là từkhi tái lập tỉnh Thái Nguyên (năm 1997), nhờcó những chủtrương, chính sách phát triển kinh tếxã hội, phát triển công nghiệp đúng đắn nên bước đầu đã đạt được một sốkết quả đáng khích lệ: tính đến 31/12/2008 sốdoanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên là 2 381 doanh nghiệp với 37.649 lao động [24]; giá trịsản xuất công nghiệp năm 2008 (theo giá thực tế) đạt 19.208,7 tỷ đồng [24] tăng gấp hơn 7 lần so với năm 2000; tốc độ tăng trưởng công nghiệp giai đoạn 2001-2008 là 14,7% [24], cao hơn so với mức tăng trưởng công nghiệp chung của cảnước trong giai đoạn này là 9,8% [64]; nhìn chung công nghiệp Thái Nguyên đã có một cơcấu tương đối đầy đủvới sựcó mặt của hầu hết các ngành công nghiệp nhưchếbiến nông lâm sản thực phẩm, khai thác chếbiến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, cơkhí, luyện kim, hoá chất, sản xuất điện. Tỷ trọng công nghiệp trong GDP của tỉnh năm 2008 là 39,8% [24], tương đương với mức bình quân chung của cảnước là 39,7% [64]. Những kết quả đạt được nêu trên là khảquan, nhưng so với tiềm năng, lợi thế của Thái Nguyên thì chưa đáp ứng được yêu cầu, từng được coi là trung tâm công nghiệp của cảnước, tuy nhiên cho đến nay công nghiệp của tỉnh Thái Nguyên phát triển vẫn còn ởmức khiêm tốn và thiếu bền vững, trong đó: tốc độtăng trưởng cao nhưng không ổn định; giá trịgia tăng (VA) thấp, tỷsuất giá trịgia tăng trên giá trịsản xuất công nghiệp (VA/GO) có xu hướng giảm dần; công nghệlạc hậu, chậm đổi mới; năng lực cạnh tranh yếu; trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) còn hạn chếlà những biểu hiện cơbản. Bên cạnh đó, việc gia tăng mạnh mẽ, thiếu cân nhắc, tính toán kỹlưỡng trong các ngành công nghiệp khai thác, chếbiến khoáng sản, sản xuất vật liệu xây dựng, luyện kim, hoá chất, sản xuất điện; sựhình thành các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN) tập trung; việc tổchức không gian lãnh thổvà phân bốcông nghiệp. đang đặt ra các vấn đềvềmặt xã hội và các vấn đềvềmôi trường, đe đoạ đến sựPTBV và ổn định của địa phương. Xuất phát từthực tế đó, đềtài “Nghiên cứu vấn đềphát triển bền vững công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên” đã được lựa chọn nghiên cứu