Tếch (Tectona grandis Linn.f.)thuộc họTếch (VerbenaceaeJaume) là một loài cây gỗlớn trong chi(Tectona),cao tới 30 –40 m, đường kính có thểđạt trên 100cm[1, tr.402]. Tếch được đánh đánh giá là một trong những loài cây gỗquý, sinh trưởngnhanh, biên độsinh thái rộng.Tếch có phân bốtựnhiên ở Ấn Độ, Miến Điện, Thái Lan, Lào và được trồng thành công trên diện tích hàng triệu ha ởcảnhững nơi nằm ngoài khu phân bốtựnhiên như Sri Lanka, Bangladesh, Trung Quốc, Việt Nam, Brazil, Ecuador,v.v.Tính đến năm 1990, tổng diện tích rừng trồng Tếch trên thế giới là 1,6 triệu ha, chiếm 75% diện tích trồng cây gỗcứng chất lượng cao của nhiệt đới [8]. GỗTếch cứng, nặng, thớgỗmịn, màu vàng hoặc nâu nhạt, có ánh phản quang, vân đẹp, có mùi thơm,dễphơi khô, hệsốco rút nhỏ, không bịcong vênh, nứt nẻ, chịu được mưa nắng, chịu được nước biển, không bịhà, không bịmối mọt. Vì thế, gỗ Tếch thường được dùng đểđóng tầu, toa xe, xẻván sàn, điêu khắc, làm các đồ dùng quý trong gia đình, tà vẹt, báng súng, cầu phà, nhất là làm gỗlạng có giá trị xuất khẩu cao, v.v. Tại Châu Á – Thái Bình Dương nhiều nước đã trồng thành công và biến vùng này thành thịtrường truyền thống gỗ Tếch trên thếgiới với sản lượng trung bình 4 triệu m 3 /năm lấy từgỗcó đườngkính 6 cm trởlên[2, tr.6-7]. Đặc biệt, Tếch là một loài cây có khảnăng cải tạo đất, cải tạo môi trường, phiến lá to 20-40cm, dầy, có khảnăng hút bụi và CO 2 nên cũngrất được ưa chuộng làm cây trồng dọc theo các tuyến đường giao thông,nhằm tạo cảnh quan sinh thái và bảo vệmôi trường. Do tầm quan trọng củagỗTếch, tháng3/1991, cuộc hội thảo quốc tế đầu tiên chuyên đềvềTếch (Teak) được tổchức tại Quảng Châu, Trung Quốcdưới sựđồng bảo trợcủa FAO và BộLâm nghiệp nước chủnhà; Tiếptháng 5/1995, mạng lưới quốc tếnghiên cứu và phát triển cây Tếch của các nước vùng Châu Á –Thái Bình Dương đã được thành lập với tên gọi là TEAKNETnhằm thúc đẩy sựtương tác và chia sẻcác nguồn thôn tin giữa các bên liên quan của ngành gỗTếch (nhà quản lý, nhà khoahọc, nông dân, thương gia)[3]. Tại Việt Nam, Tếch đã được đưa vào gây trồng từđầu thếkỷ XXtại một số 2 vùng Tây Bắc, Nam Trung Bộvà khu vực Tây Nguyênnhư: Đồng Nai, Sông Bé, Tây Ninh, Đắc Lắc, Hà Nội, Sơn La, v.v. Tuy là một loài nhập nội, nhưng quaquá trình khảo nghiệm đã chứng tỏcây Tếch đặc biệt thích hợp với điều kiện sinh thái ởViệt Nam. Sơn La là một tỉnh biên giới phía Tây Bắc của Việt Nam, có phía Bắc giáp Yên Báivà Lai Châu, phía Nam giáp tỉnh Thanh Hóavà các tỉnh Louangphabang, Houaphancủa Lào, phía Đông giáp Hòa Bìnhvà Phú Thọ, phía Tây giáp Điện Biên. Có điều kiện địa hình, đất đai và khí hậu khá phù hợp với nhu cầu sinh thái của loài Tếch. Vì thế, trong chương trình327 và chương trình GTZ của Đức, Tếch là loài cây được đưa vào gây trồng ởrất nhiều các huyện của tỉnh Sơn La: Mai Sơn, Yên Châu, Phù Yên, Thuận Châutừnăm 1994.Mục tiêu chiến lược của các dựán nhằm phủ xanh đất trống đồi núi trọc, đáp ứng nhu cầu vềgỗđồmộc cao cấp, giảm áp lực khai thác gỗ từrừng tựnhiên đồng thời mởra hướng mới trong kinh doanh rừng trồng, tạo công ăn việc làm, phát triển kinh tếcho người dân sống trên địa bàn. Tuy nhiên, muốn làm được điều đó thì cần phải có những hiểu biết tốt vềđặc điểm lâm học, các quy luật kết cấuvà cấu trúc của lâm phần, những kiến thức vềtrồng, chăm sóc, nuôi dưỡng rừng, sản lượng và năng suất rừng. Từtrước đếnnay, ởViệt Namđã có rất nhiều các công trình công bốvềcây Tếch. Trong đóđáng kểnhất là những nghiên cứu của Phạm ThếDũng (1990)[4], Nguyễn Xuân Quát (1995)[7], Bảo Huy (1995)[5], Nguyễn Ngọc Lung (1999)[6], v.v. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu mới chỉtập trung tại khu vực Nam Trung Bộ vàTây Nguyên, còn vùng Tây Bắc nói chung và Sơn La nói riêng vẫn chưa có công trình khoahọc nào nghiên cứu chi tiết rừng Tếch tại địa phương. Xuất phát từthực tiễn đó, tôi thực hiện đềtài: “Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc rừng trồng Tếch (Tectona grandis Linn.f.) làm cơ sởkhoa học cho việc đềxuất một số biệnpháp kỹthuật trong trồng rừng ởtỉnh Sơn La”