1. Tính cấp thiết của đề tài: Ngày nay, quá trình hội nhập sâu rộng đã giúp các quốc gia đưa hàng hoá của mình vượt khỏi biên giới địa lý nhỏ hẹp của một nước để đến tận cùng ngõ ngách của thế giới. Nhưng cũng chính trong thời kỳ hội nhập, vấn đề cạnh tranh ở tầm quốc tế của sản phẩm hàng hoá lại càng trở thành một đề tài nóng bỏng và cấp thiết đối với mọi quốc gia có chính sách kinh tế mở cửa. Các nước, một mặt kêu gọi sự tự do hoá mậu dịch mặt khác lại có những chính sách bảo hộ nền sản xuất trong nước, bóp méo thương mại quốc tế và gây ra sự bất đồng trong các cuộc đàm phán toàn cầu. Nhưng cho dù có kêu gọi tự do hay âm thầm bảo hộ thì thực chất của những chính sách thương mại này đều nhằm mục đích nâng cao sức cạnh tranh của hàng hoá ở thị trường trong nước lẫn thị trường quốc tế. Lĩnh vực được bảo hộ nhiều nhất và gây tranh cãi nhiều nhất là lĩnh vực nông nghiệp. Điều này cho thấy mặc dù tỷ trọng nông nghiệp trong tổng GDP của các quốc gia ngày càng giảm nhưng các nước luôn nhận thức và coi trọng tầm quan trọng của nó trong sự phát triển ổn định và thịnh vượng của nền kinh tế. Trong bối cảnh như thế, Việt Nam, một nước sản xuất nông nghiệp và có chính sách kinh tế mở cửa không thể nào không quan tâm đến vấn đề cạnh tranh của hàng nông sản trên thị trường quốc tế. Từ một nền nông nghiệp nghèo nàn lạc hậu, không đủ cung cấp lương thực cho nền kinh tế quốc dân, chúng ta đã vươn lên thành nước xuất khẩu gạo thứ 2 thế giới, hàng nông sản của chúng ta đã có mặt ở rất nhiều thị trường thế giới, trong đó có những thị trường khó tính và yêu cầu cao, đặc biệt là hai thị trường lớn: EU và Nhật Bản. Thực tế chứng minh thời gian qua Việt Nam đã thành công đáng kể trong việc nâng cao giá trị cũng như chất lượng hàng nông sản xuất khẩu vào thị trường EU và Nhật Bản. Tuy nhiên, để hàng nông sản thực sự có sức cạnh tranh trên hai thị trường quan trọng này lại là một vấn đề không đơn giản. Như vậy, nâng cao sức cạnh tranh của hàng nông sản trên thị trường EU và Nhật Bản vẫn là một vấn đề cấp thiết đặt ra không chỉ đối với các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu vào hai thị trường này mà còn đối với nhà nước, các cấp ngành liên quan và đối với người nông dân. Chính vì như thế mà người viết quyết định chọn đề tài “Năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản trong thời kỳ hội nhập WTO” để nghiên cứu cho Luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Tình hình nghiên cứu: Thời gian qua, Việt Nam đã có một số đề tài nghiên cứu của một số tác giả về vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam, tuy nhiên cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về thực trạng năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản. Do vậy, đây là đề tài đầu tiên nghiên cứu về vấn đề này. Người viết chọn nghiên cứu chung cả hai thị trường bởi lẽ hai thị trường này có sự tương đồng về các tiêu chuẩn đặt ra đối với hàng nông sản nhập khẩu vào quốc gia mình. 3. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu về tình hình xuất khẩu nông sản của Việt nam vào hai thị trường EU và Nhật Bản, luận văn tìm ra các giải pháp để hàng nông sản xuất khẩu của Việt nam có thể có một thị phần đáng kể trên hai thị trường này và có thể cạnh tranh được với các nước xuất khẩu tương đồng như Thái Lan, Trung Quốc. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu:  Nghiên cứu lý luận tổng quan về năng lực cạnh tranh của sản phẩm nói chung và nông sản nói riêng.  Tìm hiểu, đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản.  Đề xuất các giải pháp để hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam ngày càng có sức cạnh tranh trên hai thị trường này. 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:  Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung chủ yếu vào phân tích năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản.  Phạm vi nghiên cứu: Luận văn chỉ giới hạn nghiên cứu thực trạng năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam trên thị trường EU và Nhật Bản từ khoảng năm 2000 đến nay để đưa ra giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt Nam vào hai thị trường này trong thời gian tới. 6. Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện, luận văn dựa trên cơ sở vận dụng phép duy vật biện chứng kết hợp với các phương pháp như:  Phương pháp phân tích.  Phương pháp thống kê.  Phương pháp tổng hợp.  Phương pháp so sánh. Đồng thời dựa vào các lý luận, quan điểm kinh tế, tài chính và định hướng phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước, xuất phát từ thực tiễn để làm sáng tỏ các vấn đề nghiên cứu. 7. Kết cấu của luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận và mục lục, kết cấu của luận văn được chia làm 3 chương. Chương 1:Tổng quan về năng lực cạnh tranh của sản phẩm và sự cần thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt Nam sang thị trường EU và Nhật Bản. Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt nam trên thị trường EU và Nhật Bản. Chương 3: Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng nông sản xuất khẩu Việt nam trên thị trường EU và Nhật Bản.