Đảng cộng sản Việt Nam – Đội tiên phong của giai cấp công nhân đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam, là Đảng duy nhất lãnh đạo đất nước ta, Đảng lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Trong suốt 82 năm xây dựng và trưởng thành, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta làm cách mạng, giành độc lập tự do cho đất nước và nhân dân ta. Mục tiêu của Đảng là xây dựng một nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Đảng đã khởi xướng công cuộc đổi mới đất nước, sau 26 năm đã đưa Việt Nam thu được các thành tựu rất quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh, đối ngoại Trong tình hình thế giới biến đổi không lường, công cuộc đổi mới đất nước ta có nhiều thuận lợi, nhưng cũng không ít khó khăn và thách thức. Để Đảng có vai trò, trình độ ngang tầm lãnh đạo đất nước trong xu thế phát triển của thế giới và khu vực, phải không ngừng xây dựng, chỉnh đốn Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Một trong những giải pháp quan trọng là thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình. Qua quá trình hoạt động, Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định: tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển, là thuộc tính bản chất của một chính đảng cách mạng, là công cụ sắc bén để giáo dục rèn luyện cán bộ, đảng viên và củng cố khối đoàn kết thống nhất trong Đảng. Vì vậy, tự phê bình và phê bình luôn là việc làm không thể thiếu trong sinh hoạt và hoạt động của Đảng. Tự phê bình, phê bình giúp cho cán bộ, đảng viên và tổ chức đảng thấy được những ưu điểm, khuyết điểm của mình, qua đó tìm cách khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và cán bộ đảng viên. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng viết: “Để đảm đương được vai trò lãnh đạo, Đảng phải vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, ra sức nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực lãnh đạo. Giữ vững truyền thống đoàn kết thống nhất trong Đảng, tăng cường dân chủ và kỷ luật trong hoạt động của Đảng. Thường xuyên tự phê bình và phê bình, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và mọi hoạt động chia rẽ, bè phái ” . Đại hội XI cũng thẳng thắn đánh giá: “Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp; công tác quản lý đảng viên chưa chặt chẽ, sinh hoạt đảng chưa nề nếp, nội dung sinh hoạt nghèo nàn, tự phê bình và phê bình yếu” .