Con người, từ khá sớm trong lịch sử nhận thức cho đến tận hôm nay, vẫn được nhiều học thuyết khoa học xã hội coi là chiếm vị trí trung tâm của sự phát triển. Tất nhiên, trong mỗi thời đại, con người được chú ý nghiên cứu trên các bình diện khác nhau. Đến nay, quan điểm hiện đại về phát triển con người đã được thừa kế, bổ sung bằng nhiều nội dung mới và được nhiều quốc gia đề cao và chú trọng thực hiện trong chương trình phát triển kinh tế – xã hội của mình, nhằm đạt tới mục tiêu phát triển nhanh và bền vững. Thực ra vấn đề phát triển con người theo xu hướng hiện đại đã được C.Mác đề cập cô đọng trong tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” (1848). Nhưng đến cuối thế kỷ XX, việc thừa nhận con người là nguồn lực vô tận, là nhân tố quyết định, là mục tiêu tối thượng của sự tiến bộ xã hội mới được các chuyên gia của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) quán triệt, lượng hóa và thiết kế một thước đo chung, nhằm đánh giá trình độ phát triển con người ở các quốc gia thuộc Liên hợp quốc. Trong điều kiện hiện nay, việc nghiên cứu về phát triển con người đòi hỏi phải luận giải một cách toàn diện, làm cơ sở khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước. Đây là một yêu cầu cấp bách, cơ bản và lâu dài cho chiến lược phát triển con người ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Vấn đề là ở chỗ, mặc dù coi con người là trung tâm của sự phát triển kinh tế – xã hội, và do đó, phát triển con người thường được nhiều quốc gia ưu tiên hàng đầu cho việc hoạch định chính sách kinh tế – xã hội, nhưng trên thực tế, không phải quốc gia nào cũng làm được điều này, kể cả các quốc gia phát triển có nhiều tiềm lực về kinh tế. Việc phát triển con người có thực hiện được hay không, đạt tới mức độ nào, ngoài việc dựa trên sự phát triển về kinh tế, còn tùy thuộc vào quan điểm, chính sách và chương trình hành động của từng quốc gia, đặc biệt trong việc giải quyết các vấn đề xã hội. Trong điều kiện quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra một cách mạnh mẽ như hiện nay, hội nhập là xu thế tất yếu của thế giới đương đại, các quốc gia đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn đối với sự phát triển của mình. Theo đó, việc phát triển con người của các quốc gia cũng được đặt trước những cơ hội và thách thức to lớn, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển. Toàn cầu hóa mở ra những cơ hội to lớn cho các nước đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế, nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với các quá trình xã hội, chẳng hạn, làm mất công bằng xã hội, tăng nhanh khoảng cách phân hóa giàu nghèo, mở rộng rủi ro an sinh xã hội, gây ô nhiễm môi trường sống, đánh mất bản sắc văn hóa truyền thống, v.v.