Tiếp thu quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin (CNMLN) về mối quan hệ giữa
dân tộc và giai cấp, độc lập dân tộc (ĐLDT) và chủ nghĩa xã hội (CNXH), được sự soi
sáng, cổ vũ của thực tiễn Cách mạng Tháng Mười Nga và xuất phát từ điều kiện cụ thể
của Việt Nam, Hồ Chí Minh đã có quan điểm sáng tạo, độc đáo về kết hợp nhuần nhuyễn
giữa giữa vấn đề dân tộc với giai cấp, ĐLDT với tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân.
Nhờ đó, đã tập hợp được lực lượng, tạo sức mạnh to lớn để giải phóng dân tộc (GPDT)
và đi lên CNXH, góp phần quan trọng vào giải quyết có hiệu quả mục tiêu ĐLDT và
CNXH ở một nước vốn là thuộc địa, nửa phong kiến. Đây chính là sáng tạo lớn của Hồ
Chí Minh trong vận dụng lý luận của CNMLN về vấn đề dân tộc và giai cấp, ĐLDT và
CNXH trong điều kiện cụ thể của Việt Nam. Người khẳng định: “Tự do cho đồng bào tôi,
độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi
hiểu” [155, tr.65]. Mục đích cao đẹp này là tất cả ý nghĩa của cuộc sống, là khát vọng
thiêng liêng của người thanh niên Nguyễn Tất Thành khi ra nước ngoài đi tìm đường cứu
nước, giành lại độc lập cho dân tộc và xây dựng một xã hội mới tốt đẹp mang lại hạnh
phúc, ấm no cho nhân dân. Muốn vậy, theo Người, ở Việt Nam phải tiến hành cách
mạng GPDT và cách mạng ruộng đất để tiến tới xây dựng xã hội mới – xã hội chủ
nghĩa tốt đẹp hơn.
Trong quá trình hoạt động lãnh đạo và chỉ đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí
Minh chỉ rõ: ĐLDT và CNXH là khát vọng của toàn dân tộc Việt Nam, là mục tiêu, lý
tưởng của Đảng và của Người – điều này là hợp quy luật, thuận lòng dân, ý Đảng. Tuy
nhiên, ĐLDT và CNXH không tự nhiên mà có được mà phải chiến đấu, xây dựng và
bảo vệ với sức mạnh tổng hợp to lớn, do Đảng ta lãnh đạo. Đích đến cao nhất là làm
sao đất nước Việt Nam được độc lập hoàn toàn, người dân được ăn no, mặc ấm, sung
sướng và tự do. Để thực hiện được đích đó, theo Hồ Chí Minh “Chúng ta phải xây
dựng một xã hội hoàn toàn mới xưa nay chưa từng có trong lịch sử dân tộc Chúng ta
phải biến một nước dốt nát, cực khổ thành một nước văn hóa cao và đời sống tươi vui
hạnh phúc” [116, tr.92]. Như vậy, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, ĐLDT và CNXH là
hai mục tiêu lớn gắn quyện vào nhau và đó cũng chính là vấn đề dân tộc và giai cấp
gắn quyện vào nhau theo bản chất và lập trường của giai cấp công nhân.