Là một phương diện của văn hóa, văn hóa chính trị ra đời, phát triển
gắn liền với sự ra đời, phát triển của chính trị. Văn hóa chính trị bao gồm toàn
bộ những thành tựu mà con người đạt được trong lĩnh vực chính trị, thể hiện
dưới hình thức các giá trị chính trị, các chuẩn mực chính trị, các nhân vật
chính trị và các biểu tượng chính trị. Nói khát quát, văn hóa chính trị vừa là
khoa học vừa là nghệ thuật hoạt động chính trị. Vì vậy, nghiên cứu văn hóa
chính trị là hết sức cần thiết. Nó không chỉ khám phá sức sáng tạo của nhân
dân trong trong đời sống chính trị, mà còn phản ánh sự tự ý thức về sức sáng
tạo và bản sắc văn hóa chính trị của quốc gia dân tộc nhất định.
Việt Nam là một dân tộc văn hiến, có nền văn hóa lâu đời, trở thành
nền tảng tinh thần của xã hội và động lực phát triển đất nước. Trong những
năm đổi mới vừa qua, Việt Nam “đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý
nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện hơn so với những năm trước đổi
mới” [18, tr.25]; song vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn và cả những nguy cơ,
thách thức to lớn Trong đó, “văn hóa chưa được quan tâm tương xứng với
kinh tế và chính trị, chưa thật sự trở thành nguồn lực, động lực nội sinh của sự
phát triển bền vững Môi trường văn hóa, xã hội tiếp tục bị ô nhiễm bởi các
tệ nạn xã hội, tham nhũng, tiêu cực” [18, tr.84]. Đặc biệt, “tình trạng suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, “lợi ích nhóm”,
bệnh lãng phí, vô cảm, bệnh thành tích ở một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa
bị đẩy lùi” [18, tr.95] đã và đang làm tổn hại không nhỏ đến uy tín của Đảng,
Nhà nước và niềm tin của nhân dân.