Văn học Việt Nam thời trung đại là một nền văn học mà trong đó, thơ ca (vận
văn) nổi trội, có nhiều thành tựu hơn so với biền văn và tản văn. Bởi thế, các tác phẩm
văn xuôi trong thời kì này dù đã có nhiều thành tựu nghiên cứu nhưng xét đến cùng
vẫn chưa đầy đủ để hoàn thiện bức tranh lịch sử văn học dân tộc. Trong kho tàng văn
học phong phú, đa dạng ấy có một bộ phận khá lớn được viết bằng chữ Hán. Từ sau
chiến công hiển hách của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng, cùng với việc tích cực xây
dựng một nhà nước độc lập tự chủ, dân tộc ta đã vay mượn chữ Hán như là một yếu tố
để tạo lập nền văn hoá nước nhà; là một chuyển ngữ cần thiết để tạo lập nền văn học
mới. Cho nên, kho tàng văn học trong đó có truyện văn xuôi chữ Hán còn được xem
như di sản tinh thần và văn hóa dân tộc. Nghiên cứu truyện văn xuôi Hán – Việt, trong
đó có truyện truyền kỳ, một bộ phận của văn học dân tộc, sẽ góp phần tìm hiểu di sản
văn hóa văn học của dân tộc ta.
Truyện truyền kỳ là một trong các thể loại của văn xuôi tự sự Việt Nam thời
trung đại. Truyện truyền kỳ trung đại Việt Nam vốn tiếp thu từ thể loại truyện kỳ ảo
Trung Quốc cổ trung đại nhưng lại có một quá trình hình thành và phát triển nội sinh
gắn liền với nền văn hóa và văn học dân tộc, đặc biệt là với văn học dân gian và văn
xuôi lịch sử; phản ánh nhiều vấn đề quan trọng của đời sống hiện thực và có ảnh
hưởng không nhỏ đến sự phát triển của văn học dân tộc. Sự ra đời của thể loại truyện
truyền kỳ đã khẳng định bước phát triển nhảy vọt về chất của văn xuôi tự sự Việt Nam
thời trung đại. Nhưng hơn hết, tất cả các tác phẩm truyền kỳ đều làm nổi bật lên trí tuệ,
khí phách, phẩm chất và tâm hồn con người Việt Nam.
Với biên độ phản ánh và tiếp nhận rộng, các tác phẩm truyền kỳ trung đại thực
sự đã tái hiện lại bức tranh hiện thực và hình ảnh đời sống con người Việt Nam.
Từ trước đến nay, truyện truyền kỳ Việt Nam ít nhiều đã được các nhà nghiên
cứu quan tâm tìm hiểu, đã đạt được những thành tựu đáng kể nhưng ý kiến khác nhau
vẫn còn, thậm chí trên những vấn đề rất cơ bản, chẳng hạn xác lập danh mục tác phẩm
truyền kỳ, chọn thiện bản để dịch và giới thiệu, nhận định về vị trí, vai trò của thể loại
này trong lịch sử văn học Việt Nam. Tình trạng trên đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc
nhận định đúng và đủ diện mạo, thành tựu của tác phẩm truyền kỳ theo đặc trưng thể
loại của nó.