1.1. Nhiễm trùng đường sinh dục dưới ở phụ nữ
1.1.1. Định nghĩa
Nhiễm trùng là sự xâm nhập của các vi sinh vật gây bệnh vào cơ thể
sinh vật, sự xâm nhập này có thể dẫn tới sự xuất hiện hoặc không xuất hiện
bệnh nhiễm trùng. Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nhiễm
trùng đường sinh dục là các viêm nhiễm xảy ra tại cơ quan sinh dục, bao gồm
cả nhiễm trùng do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD) và
nhiễm trùng khác ở cơ quan sinh dục [108].
Nhiễm trùng đường sinh dục dưới (NTĐSDD) là nhiễm trùng xảy ra ở âm
hộ, âm đạo và phần dưới cổ tử cung riêng rẽ hoặc phối hợp [108]. Phụ nữ ở mọi
lứa tuổi đều có thể mắc NTĐSDD, thường gặp nhất ở lứa tuổi từ 15 đến 45 [70].
1.1.2. Đặc điểm lâm sàng của nhiễm trùng đường sinh dục dưới
Nhiễm trùng đường sinh dục dưới thường gặp nhất ở phụ nữ sau sẩy
thai và sau sinh, bệnh cũng có thể xảy ra ngoài thời kỳ này do các nguyên
nhân khác. Bệnh được gây nên do nhiều tác nhân và biểu hiện lâm sàng có thể
khác nhau tùy theo loại tác nhân gây bệnh [87].
Viêm đường sinh dục thường biểu hiện bằng một hội chứng gồm 03
triệu chứng chính là khí hư, ra máu bất thường ở âm đạo và đau vùng bụng
dưới. Trong đó, ra khí hư là triệu chứng phổ biến nhất của viêm đường sinh
dục dưới [100]. Tùy theo từng tác nhân gây bệnh mà khí hư sẽ có tính chất,
màu sắc khác nhau và kèm theo một số triệu chứng khác, như:
– Khí hư giống như mủ: thường do nhiễm các tạp khuẩn gây nên.
– Khí hư lẫn máu: thường do các tổn thương loét, trợt tại thành âm đạo,
cổ tử cung (CTC), polyp tử cung, ung thư cổ tử cung và âm đạo [110].
1.1.3. Cơ chế sinh bệnh của nhiễm trùng đường sinh dục dưới
Các biểu hiện bệnh lý NTĐSDD thường xảy ra khi: môi trường acid ở
âm đạo bị thay đổi trở nên kiềm hóa; có sự thay đổi hoặc tổn thương lớp biểu
mô dày của âm đạo; mất sự khép kín của âm đạo; sự suy giảm tiết dịch sinh lý
sinh dục. Ngoài ra, còn có thể do lây nhiễm vi khuẩn trực tiếp từ các can thiệp
thủ thuật y tế không đảm bảo vô khuẩn, hoặc do hành vi cá nhân của con
người không đúng gây nên, như: quan hệ tình dục (QHTD) không an toàn, vệ
sinh sinh dục không đúng, dùng kháng sinh bừa bãi, Các yếu tố này có thể
làm phá vỡ các cơ chế bảo vệ niêm mạc đường sinh dục dưới hoặc trực tiếp
gây tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiễm trùng, viêm
đường sinh dục xảy ra [11].