Ngày nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học kĩ thuật cùng với nền kinh tế thị trường, kinh tế tri thức dẫn đến nhu cầu học ngày càng tăng, mục tiêu học ngày càng đa dạng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và thời đại phát triển của công nghệ 4.0 hiện nay, các khoảng cách và rào cản trong việc học tập, cập nhật tri thức mới đang dần được thu hẹp và xóa bỏ. Điều này đã đặt ra những thách thức đối với các trường trung học phổ thông (THPT) trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng theo kịp xu hướng tiến bộ của thế giới. Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp và kéo dài đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều lĩnh vực của cuộc sống, trong đó có giáo dục. Chính vì vậy, việc duy trì và cải tiến chất lượng các hoạt động dạy học trở thành yêu cầu cấp thiết đối với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh trong các nhà trường.
Ngày 4/11/2013, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Việc triển khai nghị quyết đòi hỏi ngành giáo dục cũng như mỗi trường THPT phải thực hiện đổi mới, chú trọng quản lý chất lượng nhằm tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2013).
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021-2030 với phương hướng phát triển giáo dục nhằm đào tạo ra thế hệ công dân có những phẩm chất và năng lực đáp ứng với yêu cầu của xã hội, gắn liền với những tiến bộ không ngừng về khoa học kỹ thuật trong đó chú trọng “đào tạo con người theo hướng có đạo đức, kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế (công dân toàn cầu)” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2021).
Có thể thấy, đổi mới hoạt động dạy học (HĐDH) và đổi mới công tác quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường vừa là mục đích vừa là con đường để đổi mới sự nghiệp giáo dục. Cùng với sự thay đổi không ngừng của xã hội, quá trình dạy học cũng cần luôn được cập nhật, cải tiến, nâng cao chất lượng. Việc quản lý hiệu quả HĐDH vừa đảm bảo chất lượng vừa đáp ứng mục tiêu đổi mới đòi hỏi tổng thể các bộ phận trong nhà trường từ cán bộ quản lý, giáo viên đến học sinh phải tham gia và phát huy tốt vai trò của mình. Nhà trường là một chỉnh thể thống nhất, phối hợp nhịp nhàng đồng thời liên tục cải tiến chất lượng công việc.
Một trong những cách tiếp cận về quản lý hiện đại hiện nay đó là tiếp cận quản lý chất lượng tổng thể (Total Quality Management/TQM). Đặc trưng của TQM là ưu tiên đáp ứng nhu cầu của khách hàng và mọi thành viên trong tổ chức đều tham gia vào quá trình cải tiến và hoàn thiện sản phẩm. Việc quản lý hướng đến xây dựng văn hóa chất lượng (VHCL) trong tổ chức. Điều này đòi hỏi mọi người phải hợp tác, cùng thực hiện cải tiến liên tục theo xu thế thay đổi không ngừng của xã hội nói chung và nhu cầu khách hàng nói riêng. Trong điều kiện tình hình thế giới không ngừng biến động, việc quản lý HĐDH theo tiếp cận TQM sẽ mang lại hiệu quả trong nâng cao chất lượng giáo dục.
Đối với các trường THPT tại tỉnh Lâm Đồng, mặc dù đội ngũ cán bộ quản lý (CBQL), giáo viên (GV) đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ dạy học, giáo dục đáp ứng với yêu cầu xã hội đặt ra song chưa tạo sự bứt phá, chuyển biến rõ rệt trong chất lượng giáo dục. Việc đào tạo nguồn nhân lực chưa thật sự đáp ứng nhu cầu của xã hội cũng như chưa phục vụ hiệu quả cho việc xây dựng và phát triển địa phương. Kết quả dạy học được đánh giá dựa trên kết quả tốt nghiệp cuối cấp, tỉ lệ học sinh đạt điểm trên trung bình bộ môn. Việc đánh giá chất lượng HĐDH chưa thật sự đổi mới, chưa phản ánh đúng năng lực, phẩm chất người học. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến HĐDH, chủ yếu hướng đến đạt chất lượng thông qua điểm số các bài kiểm tra. Các mục tiêu của HĐDH đối với học sinh cấp THPT chưa được chú trọng. Việc quản lý HĐDH theo quản lý đầu vào, quá trình, đầu ra chưa được quan tâm thực hiện trong các nhà trường. Các bộ phận trong trường chưa đặt sự chú trọng đồng đều đến các hoạt động như việc xác định mục tiêu dạy học, đổi mới phương pháp dạy học; việc xác định mục tiêu dạy học, kế hoạch dạy học; việc tổ chức thực hiện HĐDH theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học cũng như việc đánh giá chất lượng các hoạt động và cải tiến trong suốt cả quá trình. Ngoài ra, việc xây dựng VHCL nhà trường chưa được phổ biến rộng rãi đến CBQL và GV ở các đơn vị. Các bộ phận chưa có sự hiểu biết đầy đủ về quản lý HĐDH theo tiếp cận TQM nên chưa có những giải pháp tối ưu trong thực hiện HĐDH nhằm nâng cao chất lượng và phát triển nhà trường theo kịp xu thế tiến bộ của thế giới.