Ngân sách nhà nƣớc (NSNN) là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của các Nhà
nƣớc. NSNN vừa là công cụ bảo đảm nguồn lực duy trì sự tồn tại và hoạt động của
bộ máy nhà nƣớc, vừa là công cụ để Nhà nƣớc điều tiết nền kinh tế và giải quyết
các vấn đề xã hội. NSNN của các quốc gia luôn có giới hạn. Nâng cao hiệu lực và
hiệu quả quản lý NSNN là một trong vấn đề thời sự cấp thiết đối với mọi quốc gia;
đặc biệt là đối với chính quyền địa phƣơng các cấp trong bối cảnh các quốc gia
đang nỗ lực tăng cƣờng phân cấp quyền tự chủ về ngân sách cho chính quyền địa
phƣơng gắn với các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội (KTXH) trên địa bàn.
Nền kinh tế của nƣớc Cộng hoà Dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào hiện nay
chƣa thật sự phát triển, nguồn thu vào NSNN còn rất hạn chế. Trong khi đó, Nhà
nƣớc đang và sẽ phải giải quyết nhiều vấn đề cấp bách nhƣ ngân sách bảo đảm an
sinh xã hội, an ninh – quốc phòng, đầu tƣ phát triển (ĐTPT) để hội nhập. Trong bối
cảnh đó, Lào đã và đang nỗ lực phân cấp tăng tính tự chủ của ngân sách địa phƣơng
(NSĐP).
Hệ thống NSNN ở Lào bao gồm ngân sách trung ƣơng (NSTW) và NSĐP;
trong đó, NSĐP bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có HĐND và
UBND, gồm ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã; ngân sách cấp dƣới là một bộ
phận hợp thành của ngân sách cấp trên. Vì vậy, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản
lý ngân sách của từng địa phƣơng là một trong những nhân tố quyết định đến hiệu
lực và hiệu quả quản lý NSNN, đặc biệt là chi NSNN.