Trong thế kỷ XXI – thế kỷ của nền văn minh trí tuệ, hội nhập và cạnh tranh, các quốc gia trên thế giới đều tìm kiếm con đường phát triển riêng dựa vào nguồn vốn đầu tư, vốn tài nguyên, lợi thế địa lý, chính trị, kinh tế, khoa học, công nghệ. Song hầu hết các quốc gia đều thống nhất nguồn lực con người là nguồn vốn quan trọng nhất và giáo dục (GD) là con đường cơ bản nhất để phát huy nguồn lực con người, phục vụ cho sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia.
Cuối năm 2015, cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) chính thức hình thành với mục đích tạo dựng một thị trường và cơ sở sản xuất thống nhất cho các quốc gia thành viên ASEAN, thúc đẩy dòng chu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động có tay nghề trong ASEAN. AEC sẽ tạo ra nhiều cơ hội và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam, ngành Du lịch nói chung và nguồn nhân lực du lịch Việt Nam nói riêng. AEC tạo ra những cơ hội nghề nghiệp cho những người làm du lịch Việt Nam không chỉ trong nước mà còn mở rộng ra các thị trường khu vực và thế giới. Người làm du lịch Việt Nam có cơ hội tương tác và nâng cao kinh nghiệm, kỹ năng chuyên ngành ở các nước tiên tiến trong khu vực, được “cọ xát” khi làm việc ở nhiều nơi, tăng tính linh hoạt, khả năng thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa. Tuy nhiên, AEC cũng tạo ra nhiều thách thức đối với nhân lực. AEC sẽ thực hiện tự do luân chuyển năm yếu tố căn bản: vốn, hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và lao động lành nghề, vì vậy, sẽ tạo nên cuộc cạnh tranh gay gắt giữa nguồn nhân lực lao động Việt Nam với các nước khác trong AEC. Do vậy, khi tham gia AEC, ngoài việc phải có kỹ năng nghề nghiệp giỏi, người lao động còn cần có ngoại ngữ và các kỹ năng mềm khác để có cơ hội tham gia làm việc tại các quốc gia của AEC Để thích ứng với hoàn cảnh mới, yêu cầu mới, người lao động phải được đào tạo, cập nhật kỹ năng mới.
Những cơ hội và thách thức trên đã và đang đặt ra cho các cơ sở đào tạo nghề Du lịch Việt Nam bài toán làm thế nào để đào tạo được nguồn nhân lực Du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển Du lịch Việt Nam khi AEC chính thức thành lập? Có nhiều phương án trả lời cho câu hỏi này, song con đường ngắn nhất đối với các cơ sở đào tạo Du lịch Việt Nam hiện nay đó là chuẩn bị đầy đủ các điều kiện đảm bảo để đào tạo nghề Du lịch Việt Nam theo tiêu chuẩn Asean và quốc tế.
Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 chỉ rõ: “Mục tiêu tổng quát của ngành Du lịch là đến năm 2020, du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có tính chuyên nghiệp, có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật tương đối đồng bộ, hiện đại; sản phẩm du lịch có chất lượng cao, đa dạng, có thương hiệu, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, cạnh tranh được với các nước trong khu vực và thế giới. Phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia có ngành Du lịch phát triển” (Thủ tướng Chính phủ, 2011).