Từ phương diện chủ trương, đường lối, có thể thấy, vấn đề tự học được Đảng và Nhà nước đặc biệt coi trọng. Ngay từ cuối thập kỉ 70 của thế kỉ XX, vấn đề này đã được nhấn mạnh trong Nghị quyết của Bộ Chính trị về cải cách Giáo dục: “Cần coi trọng việc bồi dưỡng hứng thú, thói quen và phương pháp tự học cho HS, hướng dẫn HS biết cách nghiên cứu SGK, thảo luận chuyên đề, ghi chép tài liệu”. Nghị quyết Trung ương 2, khóa VIII (12/1996) cũng khẳng định: “Phát triển mạnh phong trào TH, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên”. Định hướng này được thể chế hóa qua Luật Giáo dục (2005), ở Điều 5, khoản 2: “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, chủ động, tư duy sáng tạo của người học; bồi dưỡng cho người học NLTH, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” [63]. Những tư tưởng chỉ đạo trên được hiện thực hóa qua “Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể” (2018), trong đó tự học được xác định là một trong những năng lực cốt lõi nhà trường cần phải hình thành và phát triển cho HS thông qua hệ thống các môn học và hoạt động giáo dục. Thực tế, ở nước ta, các lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã sớm quan tâm đến vấn đề tự học. Hồ Chí Minh cho rằng cách học tập “phải lấy tự học làm cốt”. Trong lĩnh vực dạy học văn, cố thủ tướng Phạm Văn Đồng đã sớm nhấn mạnh việc phải đổi mới cách dạy, cách học để “rèn luyện bộ óc”, “rèn luyện phương pháp suy nghĩ” cho HS, giúp họ có phương pháp tìm tòi, biết vận dụng kiến thức. Trong cách dạy, “phải dạy cho HS biết suy nghĩ, suy nghĩ bằng trí óc của mình”, biết diễn tả điều mình tư duy cho tốt nhất. “Cái quan trọng là rèn bộ óc, rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp học tập, phương pháp tìm tòi, phương pháp vận dụng kiến thức, phương pháp vận dụng tốt nhất bộ óc của mình. Bởi vì, bộ óc của con người có thể phát huy được tất cả cái hay, cái mới và phát huy mãi mãi. Chúng ta phải làm thế nào, bằng giáo dục phổ thông, qua giáo dục phổ thông, mà rèn luyện cho HS có bộ óc để suy nghĩ, để tiếp thụ cái gì có giá trị, sau đó tự học và vận dụng sáng tạo” [23; tr 392, 396].