Trong quá trình CNH, HðH ñất nước, cùng với mở cửa và tăng cường hội nhập quốc tế, việc có nhiều hình thức và loại hình tổ chức sản xuất cùng tồn tại là một tất yếu khách quan. Việc phát huy các lợi thế của làng nghề, nhất là các làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu trên ñịa bàn Thủ ñô cómột ý nghĩa rất quan trọng nhằm ñẩy mạnh xuất khẩu, ñóng góp ñáng kể vào tăng trưởng kinh tế; góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn theo hướng CNH, HðH; xây dựng nông thôn mới; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của Hà Nội; ñồng thời góp phần giải quyết nguồn lao ñộng ở nông thôn và giảm sức ép ñối với việc di dân tự do ra thành phố. Theo Bộ NN&PTNT, ñến năm 2015, cả nước phấn ñấu thunhập từ các hoạt ñộng phi nông nghiệp tăng từ 2-4 lần so với sản xuất thuần nông; tỷ lệ xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ hàng năm tăng 15-17%, ñạt kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD. ðến năm 2020, tỷ lệ xuất khẩu hàng thủ công mỹnghệ hàng năm tăng 17-20%, ñạt kim ngạch 2,0-2,5 tỷ USD, không còn hộ nghèo ở các làng nghề, cơ bản giải quyết vấn ñề ô nhiễm môi trường làng nghề. [11] Theo báo cáo của Sở Công Thương Hà Nội, tính ñến năm 2011, thành phố Hà Nội có 1.350 làng có nghề chiếm 58,8% số làng của toàn Thành phố, trong ñó có 274 làng ñạt tiêu chuẩn làng nghề chiếm 20,30% tổng số làng có nghề của Thành phố. Làng nghề Hà Nội ñược phân bố ở hầu hết các quận, huyện, thị xã trên ñịa bàn toàn thành phố. Theo báo cáo của tổ chức JICA Nhật Bản, thành phố Hà Nội có 47 nghề trên tổng số 52 nghề của toàn quốc, với hàng chục nhóm ngành nghề ñang có chiều hướng phát triển và tiềm năng xuất khẩu nhữngmặt hàng này là rất lớn như: gốm sứ, ñiêu khắc, khảm trai, thêu ren, sơn mài, mây tre ñan, ñã ñáp ứng nhu cầu của thị trường, ñóng vai trò quan trọng vào sự pháttriển của Thủ ñô. Giá trị sản xuất của các làng nghề Hà Nội có sự tăng trưởng ñáng kể qua các năm. Năm 2010 giá trị sản xuất của 1.350 làng có nghề ñạt 8.604,55 tỷ ñồng, kim ngạch xuất khẩu ñạt 8.190 triệu USD. Thống kê năm 2011 cho thấy, Hà Nội có gần 100 làng nghề ñạt doanh thu 10 – 20 tỉ ñồng/năm, 70làng ñạt 20 – 50 tỉ ñồng/năm. 2 ðặc biệt một số làng nghề ñạt doanh số cao như làng gốm Bát Tràng (350 tỉ ñồng/năm), mộc Vạn ðiểm (ñạt hơn 240 tỷ ñồng/năm); làng nghề mộc Chàng Sơn (huyện Thạch Thất) ñạt 282 tỷ ñồng/ năm;. Thu nhập bình quân của một lao ñộng tham gia sản xuất tại các làng nghề ñạt 24 triệu ñồng/người/năm. Thông qua sản phẩm thủ công tinh xảo, ñược chế tác khéo léo, mangphong cách văn hóa riêng, các sản phẩm xuất khẩu của làng nghề ñã góp phần củng cố, tăng cường và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, giới thiệu ñược nét ñẹp văn hóa của Việt Nam và Hà Nội cho các khách hàng trên toàn thế giới. Mặc dù vậy, các làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu của Hà Nội trong thời gian qua vẫn chưa thực sự phát triển tương xứng vớitiềm năng vốn có của nó; tỷ lệ kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ ñạt ñược mới chỉ ở mức ñộ rất khiêm tốn. Các làng nghề phát triển chủ yếu theo hướng tựphát, quy mô nhỏ lẻ, sản xuất manh mún; các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội vẫn còn nhiều hạn chế về mẫu mã, chất lượng sản phẩm,. Các làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu Hà Nội ñã thu hút một lượng lao ñộng ñông ñảo, song thu nhập của người người lao ñộng tại các làng nghề còn thấp. Theo Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (phiên họp ngày 7/11/2011), ô nhiễm môi trường làng nghề là một trong những thách thức lớn và rất khó kiểm soát, khó quy hoạch và chưa có biện pháp giải quyết hiệu quả. Hậu quả là nhiều làng nghề rơi vào tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng, tỷ lệ người mắc bệnh có xu hướng tăng cao. ðây chính là rào cảnhạn chế khả năng xuất khẩu cũng như mức tiêu thụ nội ñịa. Xuất phát từ vị trí vai trò quan trọng của làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu. ðể ñóng góp cho UBND, các cơ quan ban ngành của Thành phố Hà Nội có cái nhìn toàn diện hơn về các làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu, ñồng thời ñể các làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu phát huy tối ña tiềm năng, thế mạnh của mình, phát triển bền vững, thân thiện với môi trường, mang những sảnphẩm có nét văn hoá ñộc ñáo riêng của làng nghề Hà Nội giới thiệu với thế giới,góp phần phát triển kinh tế xã hội trong thời kỳ ñổi mới và hội nhập, gắn với xây dựng nông thôn mới, tôi lựa chọn ñề tài nghiên cứu: “Phát triển làng nghề sản xuất hàng xuất khẩu trên ñịa bàn Hà Nội ñến năm 2020” làm ñề tài luận án tiến sỹ.