Duyên hải miền Trung bao gồm các tỉnh, thành phố từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Đây là địa bàn “có vai trò, vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nhất là về kinh tế biển và quốc phòng, an ninh biển, đảo của Tổ quốc” [9, tr. 3]. Xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn vững chắc là cơ sở giữ vững ổn định, phát huy hiệu quả vị thế, tiềm năng của địa bàn và góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn Duyên hải miền Trung là trách nhiệm của các cấp, các ngành và của cả hệ thống chính trị, trong đó có lực lượng Dân quân tự vệ biển.
Dân quân tự vệ biển là một bộ phận hợp thành dân quân tự vệ Việt Nam, được tổ chức ở các địa phương ven biển, đảo, cơ quan, tổ chức có phương tiện hoạt động trên biển. Với chức năng, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, phối hợp với các lực lượng giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên biển, đảo; tham gia phát triển kinh tế biển, Dân quân tự vệ biển có vai trò quan trọng, trực tiếp trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn Duyên hải miền Trung.
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự chỉ huy, quản lý của cơ quan quân sự địa phương các cấp trên địa bàn, Dân quân tự vệ biển đã tích cực tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng “thế trận lòng dân”; tích cực, chủ động tham gia tuyên truyền, vận động Nhân dân, xây dựng cơ sở chính trị trên địa bàn vững mạnh; phối hợp hiệu quả với các lực lượng giữ vững an ninh, trật tự trên biển, đảo, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn Duyên hải miền Trung vững chắc. Mặc dù vậy, quá trình thực hiện vai trò của Dân quân tự vệ biển trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn Duyên hải miền Trung vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như: chất lượng công tác tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng “thế trận lòng dân” có nội dung hiệu quả chưa cao, chưa toàn diện; công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân có thời điểm chưa thường xuyên, liên tục, chưa mang tính dự báo; phối hợp với các lực lượng tham gia gìn giữ an ninh, trật tự, an toàn trên biển, đảo có thời điểm chưa chủ động, hoạt động còn mang tính đơn lẻ, những hạn chế này không chỉ là lực cản, kìm hãm việc phát huy vai trò của Dân quân tự vệ biển trong xây dựng “thế trận lòng dân” trên địa bàn Duyên hải miền Trung mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên vùng biển, đảo, đến nhiệm vụ gắn phát triển kinh tế – xã hội với bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.