Trong xu thế toàn cầu hóa, sự tác động và ảnh hưởng lẫn nhau giữa các hệ thống
pháp luật ngày càng trở nên mạnh mẽ. Một trong những hiện tượng pháp lý xuất hiện
khá phổ biến trên thế giới là sự chuyển hóa những nội dung trong các quy định của
ĐƯQT vào các quy định của pháp luật quốc gia. Quá trình này thường được gọi là
“nội luật hóa” và có thể bắt gặp ở nhiều lĩnh vực pháp luật trong hệ thống pháp luật
của nhiều quốc gia khác nhau. Tại Việt Nam, những nghiên cứu về vấn đề nội luật
hóa ĐƯQT xuất hiện khá muộn (khoảng đầu những năm 2000) và còn thiếu kết nối
giữa các chuyên ngành. Ngoài công pháp quốc tế (đề cập và giải quyết ở mức độ nhất
định một số khía cạnh mang tính lý luận về nội luật hóa), các khoa học pháp lý chuyên
ngành thường hướng sự quan tâm vào những khía cạnh thực tiễn của nội luật hóa
ĐƯQT, các tác giả thường mặc nhiên thừa nhận hiện tượng này trong quá trình nghiên
cứu mà ít có những bàn luận chuyên sâu.
Với việc Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng về mọi mặt, số lượng
ĐƯQT mà chúng ta đàm phán và ký kết không ngừng tăng lên theo từng năm. Hoạt
động nội luật hóa các ĐƯQT cũng ngày càng trở nên thiết thực, đòi hỏi phải có những
nghiên cứu rộng hơn và sâu hơn. Trong phần lớn các công trình nghiên cứu ở nước
ta, nội luật hóa ĐƯQT chủ yếu được tiếp cận với tư cách một phương thức bảo đảm
cho các nghĩa vụ quốc tế được cam kết trong điều ước được thực thi một cách đầy
đủ, thực chất. Góc độ tiếp cận này mới chỉ nhấn mạnh được vai trò của nội luật hóa
trong việc tổ chức thực hiện ĐƯQT mà chưa thấy được những vai trò rất có ý nghĩa
khác của nội luật hóa ĐƯQT đối với bản thân HTPL quốc gia. Nội luật hóa ĐƯQT
có sự liên hệ rất phức tạp với việc xây dựng và hoàn thiện HTPL quốc gia, thể hiện
ở cả những điểm giao thoa cũng như sự khác biệt. Trước hết, quy trình nội luật hóa
ĐƯQT đan nhập với quy trình xây dựng pháp luật ở nhiều thao tác và cả chủ thể tiến
hành, nhưng khác nhau về mục đích và điều kiện. Thứ hai, yêu cầu nội luật hóa
ĐƯQT có tác động qua lại với yêu cầu hoàn thiện HTPL. Chỉ có thông qua việc hoàn
thiện HTPL quốc gia thì một ĐƯQT cụ thể mới được nội luật hóa đầy đủ và ở chiều
ngược lại, chính việc nội luật hóa các ĐƯQT nói chung cũng là một biện pháp hiệu
quả để hoàn thiện HTPL quốc gia. Xem xét nội luật hóa ĐƯQT trong sự gắn kết với
hoạt động xây dựng và hoàn thiện HTPL là một hướng tiếp cận mới, đặc biệt phù hợp
với góc độ nghiên cứu của chuyên ngành Lý luận và Lịch sử nhà nước và pháp luật.
Hướng nghiên cứu này cũng mang lại nhiều ý nghĩa về mặt thực tiễn khi cho phép
chúng ta nhận diện rõ hơn các chủ thể và các thao tác nội luật hóa ĐƯQT trong quy
trình xây dựng pháp luật ở Việt Nam hiện nay, bóc tách được những kết quả của nội
luật hóa khỏi kết quả thực thi ĐƯQT nói chung, trên cơ sở đó đánh giá được những
tác động thực tế của nội luật hóa lên các thành tố khác nhau của HTPL Việt Nam.