Xây dựng, chuẩn hoá dữ liệu địa chất
Địa chất là cơ sở của cảnh quan, ảnh hưởng tới sự thành tạo thổ nhưỡng
(được hình thành từ sự phân huỷ của đá và khoáng chất), địa mạo (cấu trúc địa chất
đứt gãy thường có địa hình dốc, cấu trúc địa chất yếu sẽ có độ dốc thoải) cũng như
ảnh hưởng đến sự phân bố và chế độ thuỷ văn (loại đá, khoáng chất ảnh hưởng đến
khả năng thấm và lưu trữ nước ngầm), trong đó, yếu tố địa tầng là nội dung quan
trọng bậc nhất phản ánh cấu trúc và lịch sử phát triển địa chất khu vực.
Việc lập bản đồ địa chất là hết sức khó khăn và tốn kém, chủ yếu được thực
hiện thông qua công tác điều tra, khảo sát, khoan cắt lấy mẫu trực tiếp ngoài thực
địa, phân tích xử lý trong phòng, kế thừa các tài liệu khác, các bản đồ ở tỷ lệ lớn
hơn. do các yếu tố địa chất với đặc thù hầu hết bị che phủ bởi nhiều địa hình, địa
vật, lớp phủ. Việc ứng dụng công nghệ viễn thám, GIS còn rất hạn chế, chỉ hỗ trợ,
cung cấp một phần thông tin, dữ liệu nhỏ trong quá trình xử lý, thành lập [43],
[107], [108], [205] Các bước xây dựng, chuẩn hóa lớp dữ liệu địa chất bao gồm:
– Bước 1. Đo vẽ bổ sung, số hóa, tiếp biên, chuyển đổi dữ liệu
Đối với các khu vực không có dữ liệu địa chất thì phải tiến hành đo vẽ bổ
sung bởi các chuyên gia địa chất.
Đối với tài liệu bản đồ ở dạng giấy thì cần phải tiến hành số hóa, tiếp biên các
mảnh, khái quát hoá (nếu ở tỷ lệ lớn hơn) theo chỉ tiêu bản đồ, dữ liệu cần thành
lập. Nếu các bản đồ ở các hệ tọa độ khác nhau cần sử dụng các phần mềm chuyên
dụng để chuyển đổi về hệ tọa độ, định dạng dữ liệu cần thành lập, phục vụ công tác
chồng xếp, phân tích dữ liệu ở các bước sau.
– Bước 2. Chuẩn hóa dữ liệu địa chất
Bản đồ địa chất được nhiều tác giả khác nhau chủ trì điều tra, khảo sát, thành
54
lập, với nhiều cách phân chia hệ tầng và có nhiều thông tin khác. Công tác chuẩn
hóa chủ yếu thực hiện đối với mối quan hệ không gian (xử lý lỗi mối quan hệ không
gian, tạo vùng), thuộc tính và tách lọc, tạo các trường dữ liệu chứa các thông tin cần
thiết về địa tầng phục vụ lập bản đồ hệ sinh thái đất ngập nước. Thông tin chuẩn
hoá về địa tầng được thực hiện theo quy định [33]. Việc số hóa, tiếp biên, chuyển
đổi hệ tọa độ, chuẩn hóa được thực hiện bằng các phần mềm GIS.