Giải phẫu và cấu trúc đầu trên xương đùi
Đầu trên xương đùi được chia làm 4 phần: (1) Chỏm xương đùi, (2) Cổ
giải phẫu xương đùi, (3) Mấu chuyển lớn, (4) Mấu chuyển bé [5].
Chỏm xương đùi: Hình 2/3 khối cầu, nhìn lên trên vào trong và ra trước.
Cổ xương đùi: là phần nối chỏm với hai mấu chuyển. Cổ hình trụ mà
mặt đáy hơi bầu dục. Cổ nghiêng lên trên và vào trong.
Ở mặt phẳng đứng ngang (Frontal): trục cổ xương đùi hợp với thân
xương đùi một góc khoảng 1300 gọi là góc nghiêng hay góc cổ thân xương
đùi. Ở mặt phẳng đứng dọc (Sagital) cổ xương đùi ngả trước khoảng 20-300.
Góc này hợp bởi trục của cổ xương đùi và mặt phẳng qua hai lồi cầu xương
đùi (còn gọi là góc xiên). Vì vậy trong phẫu thuật, ngoài việc nắn chỉnh hình
thể giải phẫu thì việc phục hồi lại góc nghiêng và góc xiên của cổ xương
đùi vô cùng quan trọng. Đặc biệt khi kết hợp xương, cần lưu ý khi bắt vít
tránh trượt vít ra ngoài cổ chỏm xương đùi.
Lớp vỏ xương đặc ở mặt trong của thân xương chạy liên tục lên bờ
dưới của cổ xương đùi và tới sát chỏm xương đùi gọi là Calca. Khi kết hợp
xương bằng nẹp khóa đầu trên xương đùi, vít thứ ba có hướng góc 135º, khi
bắt vít vào cổ xương đùi phải nằm ở phần ba dưới của cổ xương đùi, song
song dọc theo vỏ xương bờ dưới cổ xương đùi.
Mấu chuyển lớn: là nơi bám của khối cơ xoay ngoài đùi. Mặt trong
mấu chuyển lớn có hố ngón tay là nơi bám của cơ bịt ngoài. Phía trước mấu
chuyển lớn nối với mấu chuyển bé bởi đường gian mấu, phía sau mấu chuyển
lớn nối với mấu chuyển bé bởi mào gian mấu.
Nẹp khóa đầu trên xương đùi được sản xuất có hình dáng phù hợp với
giải phẫu mặt ngoài xương đùi và mấu chuyển lớn. Do vậy khi kết hợp xương
cần đặt đầu trên nẹp ôm sát vào đỉnh mấu chuyển lớn thì mới tránh bắt vít
trượt ra ngoài cổ xương đùi.