Ớt (Capsicum spp.) thuộc chi Capsicum, họ cà (Solanaceae) (Trung tâm dữ liệu
Thực vật Việt Nam, 2008).
Ớt cay là món gia vị phổ biến còn ớt ngọt là một loại rau mang về hiệu quả kinh
tế cho người nông dân ở các nước như Ethiopia, Nigeria, Ghana, Trung Quốc, Ấn Độ,
Pakistan, Bhutan, Indonesia, Campuchia và Thái Lan. Loài Capsicum annuum (gồm ớt
cay và ớt ngọt) là loài dùng trồng nhiều nhất trong 5 loài ớt được trồng (Shih-wen Lin
et al., 2013).
Trên thế giới ớt trồng cả ở Châu Âu, Châu Á và Châu Mỹ. Nước trồng ớt nhiều
nhất là Ấn Độ, Brazin, Trung Quốc,.Ớt được xem là cây “đặc sản” của vùng nhiệt đới
(Perry et al., 2007). Theo ước tính năm 2011, ớt (khô và tươi) được trồng khoảng
3,8 triệu ha, trong đó 3,3 triệu ha ở nước đang phát triển và kém phát triển của
Châu Á (2,5 triệu ha) và châu Phi (0,8 triệu ha) (FAOSTAT, 2013).
Ớt thuộc chi Capsicum của họ Cà (Solanaceae) (Hunziker, 2001; Knapp, 2002)
trong đó có 4 đến 5 loài được thuần hóa và hơn 20 loài hoang dại (Eshbaugh, 1980).
Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu của Bosland and Votava (2000) lại cho rằng có 5 loài
được thuần hóa và 25 loài hoang dại. Các loài thuần hóa bao gồm Capsicum annuum
L., Capsicum frutescens L., Capsicum chinense Jacq., Capsicum baccatum L., và
Capsicum pubescens R & P (IBPGR, 1983). Trong số các loài được thuần hóa trên thì
Capsicum annuum L. Là giống được trồng phổ biến trên thị trường, nó gồm 2 loại ớt
ngọt và ớt cay với vô số hình dạng và kích thước khác nhau. Các giống ớt thường được
phân loại dựa trên vị hăng cay, màu sắc, hình dạng, mùi vị, kích thước và mục đích sử
dụng (Bosland, 1992).
Hầu hết các loài Capsicum là loài lưỡng bội có 24 nhiễm sắc thể (2n=24). Tuy
nhiên, một vài nghiên cứu gần đây đã kết luận số nhiễm sắc thể trên một số loài ớt
ngọt là 26 (2n = 26). Các giống ớt khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc, mùi
thơm và độ cay, từ cay ít đến rất cay (Tong & Bosland, 2003).
Loài Capsicum là hoa lưỡng phái mọc đơn hoặc thành chùm 2-3 hoa, tràng hoa
có 6-7 cánh màu trắng hoặc tím. Số nhị đực bằng số cánh hoa và mọc quanh nhụy cái.
Phần trong cánh hoa có lỗ tiết mật. Hoa ớt có thể tự thụ phấn hay thụ phấn chéo do côn
trùng. Trái ớt có 2-4 thùy, dạng trái rất thay đổi từ hình cầu đến hình nón, bề mặt trái
có thể phẳng, gợn sóng, có khía hay nhẵn; trái khi chín có màu đỏ đen vàng; trái không
cay hay rất cay (Ba, 2005).
Ớt là cây chịu nhiệt, nhiệt độ thích hợp cho tăng trưởng là 18-30oC. Nhiệt độ cao
trên 32oC và thấp dưới 15oC. Cây tăng trưởng kém và hoa dễ rụng. Ớt là cây không
quang cảm, tuy nhiên trong điều kiện ngày ngắn các giống ớt cay phát triển tốt và cho
năng suất cao. Ớt chịu đựng được điều kiện che rợp đến 45%, nhưng che rợp nhiều
hơn ớt chậm trổ hoa và rụng nụ (Ba, 2005).
Hiện nay, ớt là một trong những loại cây trồng đang được quan tâm nghiên cứu.
Để ngăn chặn sự xói mòn của các gen quý trong tập đoàn ớt đã có rất nhiều nơi trên
thế giới tiến hành sưu tập và lưu giữ các nguồn gen quý để phục vụ cho công tác
nghiên cứu và chọn tạo giống khắp nơi trên thế giới. Trung tâm nghiên cứu và phát
triển rau Á Châu (AVRDC) là nơi có tập đoàn ớt lớn nhất hiện nay (2008), trung tâm
đã thu thập được 7.514 giống, bộ nông nghiệp Mỹ đang nắm giữ 3210 giống của tất cả
các dòng thuộc nhiều quốc gia trên thế giới.