Giải phẫu vùng quanh răng
Vùng quanh răng được cấu tạo với vai trò lưu giữ và bảo vệ răng đây là
vùng giải phẫu đặc biệt để thích nghi với môi trường miệng cũng như các tác
động từ bên ngoài vào. Cấu tạo gồm lợi, xương ổ răng, dây chằng quanh răng,
xê măng chân răng (xương răng).6,11
 Lợi
– Cấu tạo giải phẫu: lợi là vùng đặc biệt của niêm mạc miệng, giới hạn
ở phía cổ răng bởi bờ lợi và phía cuống răng bởi niêm mạc miệng. Phía
ngoài của cả hai hàm và phía trong của hàm dưới, lợi liên tục với niêm mạc
miệng bởi vùng tiếp nối niêm mạc di động – lợi dính, ở phía khẩu cái, lợi
liên tục với niêm mạc khẩu cái cứng. Lợi được chia thành hai phần, đó là lợi
tự do và lợi dính.
+ Lợi tự do: lợi tự do là phần lợi không dính vào răng, ôm sát cổ răng và
cùng với cổ răng tạo nên một khe sâu khoảng 0,5 – 3 mm gọi là rãnh lợi. Lợi
tự do gồm hai phần: nhú lợi và lợi viền. Nhú lợi là lợi ở kẽ răng, che kín kẽ,
có một nhú ở phía ngoài, một nhú ở phía trong, giữa hai nhú là một vùng lõm.
Lợi viền không dính vào răng mà ôm sát cổ răng, mặt trong của lợi viền là
thành ngoài của rãnh lợi.
+ Lợi dính: là vùng lợi bám dính vào chân răng ở trên và mặt ngoài
xương ổ răng ở dưới. Mặt ngoài lợi dính cũng như mặt ngoài lợi tự do đều
được phủ bởi lớp biểu mô sừng hoá. Mặt trong của lợi dính có hai phần: phần
bám vào chân răng khoảng 1,5 mm gọi là vùng bám dính và phần bám vào
mặt ngoài xương ổ răng.
– Cấu trúc mô học: lợi bao gồm các thành phần cấu tạo: biểu mô lợi, mô
liên kết, các mạch máu và thần kinh.
+ Biểu mô lợi gồm biểu mô kết nối (biểu mô bám dính) là biểu mô ở đáy
khe lợi, bám dính vào răng tạo thành một vòng quanh cổ răng, không bị sừng
hoá và không có những lõm ăn sâu vào mô liên kết ở dưới.
+ Mô liên kết của lợi: gồm các tế bào và các sợi liên kết.
– Mạch máu và thần kinh:
+ Mạch máu: lợi có hệ thống mạch máu rất phong phú từ các nhánh của
động mạch răng, xương ổ răng và dây chằng quanh răng.
+ Thần kinh: là những nhánh thần kinh không có bao myelin chạy trong
mô liên kết, chia nhánh tới tận lớp biểu mô.