Truyền thống là những giá trị văn hóa tinh thần, trường tồn trong lịch sử của mỗi quốc gia dân tộc. Giáo dục truyền thống là yêu cầu khách quan trong tiến trình phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc và cộng đồng người, nhằm phát huy những giá trị truyền thống cho các thế hệ sau. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”.
Giáo dục truyền thống là một nội dung quan trọng của công tác tư tưởng của Đảng, một mặt hoạt động CTĐ, CTCT trong Quân đội nhân dân Việt Nam, giữ vai trò quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao nhận thức về truyền thống của dân tộc, của Đảng, của quân đội và đơn vị. Các HV,TSQ quân đội là những trung tâm giáo dục – đào tạo, nghiên cứu khoa học của quân đội và của quốc gia, có chức năng, nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên là đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, sĩ quan các cấp cho quân đội và nghiên cứu phát triển khoa học trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng. GDTT ở các HV,TSQ quân đội là một nội dung quan trọng thuộc chương trình, kế hoạch giáo dục, đào tạo và CTĐ, CTCT nhằm giáo dục cán bộ, đảng viên, giảng viên, học viên, công nhân viên, quân nhân chuyên nghiệp, HSQ, BS lòng tự hào, tinh thần trách nhiệm, ý thức tích cực học tập, rèn luyện, phấn đấu để tiến bộ, trưởng thành, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Nhận thức sâu sắc điều đó, những năm qua, đảng ủy, ban giám đốc (ban giám hiệu), các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chức năng, các cơ quan, đơn vị ở các HV,TSQ đã luôn quan tâm, coi trọng làm tốt công tác GDTT. Coi đây là nội dung, biện pháp quan trọng, là vấn đề cơ bản, nhằm ngăn chặn, khắc phục biểu hiện phai nhạt mục tiêu lý tưởng, truyền thống của dân tộc, của Đảng và quân đội, góp phần thiết thực vào xây dựng nhân tố chính trị – tinh thần cho bộ đội, xây dựng các HV,TSQ vững mạnh toàn diện thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ. Do đó, nhận thức, trách nhiệm của chủ thể, các lực lượng và đối tượng của công tác GDTT ở các HV,TSQ quân đội đã có nhiều chuyển biến tích cực; nhiều nội dung, hình thức, biện pháp GDTT bước đầu được đổi mới, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả. Phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực của cán bộ, đảng viên, giảng viên, học viên, công nhân viên, quân nhân chuyên nghiệp, HSQ, BS được củng cố, nâng lên, cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của các HV,TSQ quân đội. Tuy nhiên, công tác GDTT ở các HV,TSQ quân đội vẫn đang tồn tại nhiều hạn chế, bất cập cả về nhận thức, trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các chủ thể, lực lượng tiến hành; một số nội dung, hình thức, phương pháp GDTT chậm đổi mới, thiếu đồng bộ, hiệu quả thấp; cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật bảo đảm cho GDTT còn thiếu thốn, lạc hậu; một bộ phận có biểu hiện phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, niềm tin, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, chấp hành pháp luật, kỷ luật chưa nghiêm, làm việc cầm chừng, không hiệu quả, mơ hồ về truyền thống của dân tộc, của Đảng, quân đội và đơn vị.