Trong điều kiện SX nông nghiệp manh mún, lạc hậu, bản thân ND “không thể tự giải quyết 3 vấn đề của nền nông nghiệp hàng hóa là thị trường, công nghệ và vốn, do quy mô kinh doanh quá nhỏ” thì mô hình đa thành phần có thể áp dụng. Mô hình đa thành phần thể được phát triển mạnh ở những quốc gia đang phát triển như Mexico, Kenya, Trung Quốc. Mô hình này có ý nghĩa và tác dụng trong việc chuyển giao khoa học kỹ thuật hiện đại, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tạo ra vùng chuyên canh SX hàng hóa lớn theo tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. (4) Mô hình phi chính thức (Informal Model): Mô hình phi chính thức là hợp đồng miệng giữa ND với người mua gom. Việc xử lý giao dịch giữa người ND và người mua chủ yếu dựa trên mối quan hệ cộng đồng, theo tập quán của địa phương. Người mua cung cấp cho ND một số đầu vào có giới hạn như phân bón, thức ăn chăn nuôi, tín dụng. ND chịu trách nhiệm toàn bộ việc SX và bán lại sản phẩm cho người mua. Về quy trình SX, hướng dẫn kỹ thuật, ND tự làm hoặc nhờ dịch vụ khuyến nông của Nhà nước. Mô hình này có ý nghĩa đối với nền nông nghiệp mà trình độ ND còn thấp. Họ xem những ràng buộc hợp đồng bằng văn bản là phức tạp, khó hiểu. (5) Mô hình trung gian (The Intermediary Model): Đây là mô hình DN ký hợp đồng mua sản phẩm của ND thông qua các đầu mối trung gian như HTX, tổ hợp tác, nhóm ND hoặc người đại diện cho một số HND. Đặc điểm của hình thức này là DN không ký kết hợp đồng trực tiếp với ND mà thay vào đó DN thuê các tổ chức trung gian thực hiện vai trò của mình. Mỗi cá nhân hoặc tổ chức trung gian này có trách nhiệm kiểm soát và giám sát hoạt động SX của ND và chịu trách nhiệm toàn bộ hoạt động trong trang trại từ gieo hạt đến thu hoạch theo quy định của DN và họ được hưởng hoa hồng cho việc kiểm soát và giám sát. Mô hình này tồn tại khi nền SX nông nghiệp còn manh mún và phân tán. Mô hình này góp phần làm giảm chi phí giao dịch nhờ đầu mối hợp đồng giảm đi và việc kiểm soát SX và chất lượng sản phẩm của DN cũng dễ dàng hơn. Người trung gian đóng vai trò cho đại diện cho ND, tạo nên sức mạnh tập thể để thương lượng với DN.