Trong bối cảnh môi trường kinh doanh liên tục biến động với những đặc điểm
vừa là cơ hội vừa là thách thức, quản trị chiến lược có vai trò đặc biệt quan trọng đối
với sự tồn tại và phát triển bền vững của các tổ chức. Quản trị chiến lược giúp các tổ
chức nói chung, các doanh nghiệp nói riêng định hướng rõ tầm nhìn chiến lược, sứ
mạng và mục tiêu của mình. Bên cạnh đó, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp luôn
có các chiến lược tốt, thích nghi với môi trường. Ngoài ra, quản trị chiến lược giúp
doanh nghiệp chủ động trong việc ra quyết định nhằm khai thác kịp thời các cơ hội
và ngăn chặn hoặc hạn chế các rủi ro trong môi trường bên ngoài, phát huy các điểm
mạnh và giảm các điểm yếu trong nội bộ doanh nghiệp, từ đó nâng cao vị thế cạnh
tranh cho mình trên thương trường [5] [70] [36].
Quản trị chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh chỉ thực sự bắt đầu được nghiên
cứu từ những năm 50 của thế kỷ XX. Vấn đề chiến lược kinh doanh được phát triển
bởi các nhà nghiên cứu của nhóm tư vấn Boston BCG, nhóm GE từ những năm 1970,
tiếp theo đó, các công trình nghiên cứu về chiến lược kinh doanh của Michael Porter
đã thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp. Từ năm 1990 đến nay, quản trị chiến
lược đã trở nên phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh. Hiện nay Quản trị chiến lược
(Strategic management) là bộ môn không thể thiếu trong chương trình đào tạo Quản
trị kinh doanh ở bậc đại học và sau đại học không những ở Việt Nam mà còn ở các
trường kinh tế danh tiếng trên thế giới [15, tr.9]. Do đó, việc nghiên cứu các thuật
ngữ sử dụng trong lĩnh vực quản trị chiến lược sẽ mang lại nhiều ý nghĩa về lý luận
và thực tiễn.
Nghiên cứu về thuật ngữ trên thế giới và ở Việt Nam đã trải qua các thời kỳ
phát triển khác nhau trong gần thế kỉ qua với nhiều thành tựu rực rỡ về cả số lượng
và chất lượng, bao gồm các công trình lý luận và ứng dụng về thuật ngữ thuộc các
ngành khoa học khác nhau như kinh tế, y học, dầu khí, thời trang, xây dựng, du lịch,
xã hội học, v.v. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu thuật ngữ hiện nay hướng
theo các cách tiếp cận như miêu tả đặc điểm của hệ thuật ngữ tiếng Việt; đối chiếu hệ
thuật ngữ giữa tiếng Việt với một ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng
Nhật, v.v. dựa trên các tiêu chí như con đường hình thành thuật ngữ, đặc điểm cấu
tạo, đặc điểm định danh nhằm tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa hệ
thuật ngữ tiếng Việt với hệ thuật ngữ tiếng nước ngoài trong lĩnh vực khoa học cụ
thể. Ngoài ra, cũng có một số luận án hướng nghiên cứu đến chuẩn hóa thuật ngữ
hoặc nghiên cứu tương đương dịch thuật ngữ từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt.
Như vậy, có thể thấy rằng, ở Việt Nam vẫn còn thiếu các nghiên cứu về thuật
ngữ dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận – hướng nghiên cứu về thuật ngữ mới
nổi trên thế giới. Bên cạnh đó, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên
sâu về đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược (QTCL) tiếng Anh và tiếng Việt.
Chính vì những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Đối chiếu thuật ngữ quản
trị chiến lược Anh-Việt” để thực hiện luận án tiến sĩ nhằm tìm hiểu những điểm tương
đồng và khác biệt về đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh và miền nguồn ý niệm
trong hình thành thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt. Từ đó, luận án sẽ góp phần
xây dựng lý thuyết chung về thuật ngữ học, làm cơ sở cho việc biên soạn từ điển thuật
ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt, phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và
thực hành quản trị chiến lược.