Việt Nam là một nước nông nghiệp, phần lớn dân cư sống quần tụ theo từng dòng họ và theo phạm vi làng, xã ở khu vực nông thôn. Vì vậy, NN, ND, NT có vị trí chiến lược trong tiến trình lịch sử của dân tộc; là cơ sở, lực lượng quan trọng để phát triển KT – XH bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái đất nước. Nhận thức rõ tầm quan trọng này, nên việc phát triển kinh tế nông nghiệp, xây dựng đời sống mới ở khu vực nông thôn luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Tại Hội nghị Trung ương 7 khóa X ngày 05/8/2008, Ban Chấp hành Trung ương đã ra Nghị quyết số 26-NQ/TW, về Nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Nghị quyết đã đề ra chủ trương lớn về NN, ND, NT nhằm phát triển toàn diện nền sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại, làm thay đổi căn bản bộ mặt nông thôn, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân, góp phần phát triển KT – XH, giữ vững ổn định chính trị, tăng cường quốc phòng – an ninh của đất nước; đồng thời, Nghị quyết số 26 cũng là cơ sở để tổ chức đảng các cấp vận dụng sáng tạo, linh hoạt vào lãnh đạo phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng NTM ở địa phương.
Thái Bình là một tỉnh ven biển thuộc đồng bằng sông Hồng, có vị trí quan trọng trong phát triển KT – XH và củng cố quốc phòng – an ninh đối với khu vực và cả nước; là địa phương có truyền thống thâm canh lúa nước từ lâu đời, người dân luôn đoàn kết, sáng tạo, cần cù, chịu khó và thuần hậu; là tỉnh đầu tiên trong cả nước đạt sản lượng 5 tấn thóc/ha trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Trong công cuộc đổi mới, Thái Bình là một trong những tỉnh đi đầu thực hiện 6 chương trình lớn ở khu vực nông thôn: điện, đường, trường, trạm, thông tin và nước sạch. Đó là những yếu tố cơ bản làm cho nông thôn Thái Bình có nhiều khởi sắc, cơ cấu kinh tế nông thôn có bước chuyển dịch tích cực từ đó, được Trung ương chọn là một trong năm tỉnh của cả nước làm điểm xây dựng NTM. Đây là điều kiện thuận lợi, là thời cơ và cũng là trách nhiệm chính trị lớn đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn Tỉnh.
Trên cơ sở Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2010 – 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010, Đảng bộ tỉnh Thái Bình đã tập trung lãnh đạo xây dựng NTM trong toàn tỉnh với chủ trương: đẩy mạnh phát triển văn hóa – xã hội và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; tạo nền tảng đến năm 2020 Thái Bình trở thành tỉnh NTM. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh, từ năm 2010 đến năm 2020 nông nghiệp, nông thôn tỉnh Thái Bình đã có sự chuyển biến căn bản, bộ mặt nông thôn có nhiều thay đổi; đời sống người dân được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, trong quá trình lãnh đạo xây dựng NTM của Tỉnh giai đoạn 2010 – 2020 vẫn còn những hạn chế, bất cập cần tập trung tháo gỡ, khắc phục kịp thời như: tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào cấp trên của một số cấp ủy, chính quyền địa phương vẫn xảy ra; các hình thức tổ chức sản xuất chậm được đổi mới; một số xã tỷ lệ hộ nghèo còn cao chiếm hơn 3% theo tiêu chuẩn tiếp cận đa chiều; việc duy trì, phát triển chất lượng các tiêu chí theo hướng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu chưa được đầu tư đúng mức, kết quả còn thấp; công tác bảo vệ môi trường tại một số nơi còn thiếu tính bền vững; tình hình an ninh trật tự xã hội có thời điểm còn bất ổn, gây bức xúc trong nhân dân.