Du lịch là một lĩnh vực có vị trí, vai trò quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu, là một ngành kinh tế mũi nhọn, có đóng góp lớn vào GDP của nhiều quốc gia. Ngành du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn có những ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động bảo tồn các giá trị văn hóa, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng, nâng cao cuộc sống của con người, góp phần tạo nên một thế giới hòa bình, đa dạng, hòa nhập và thịnh vượng.
Việt Nam là quốc gia có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp với nền văn hóa phong phú và hệ thống di sản văn hóa đa dạng, đó là những tiềm năng quan trọng để phát triển ngành du lịch. Trong công cuộc đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế, du lịch ngày càng khẳng định vai trò quan trọng, là một trong những động lực cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước. Quan điểm của Đảng về phát triển du lịch, thể hiện rõ ở Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX (04/2001): “Phát triển du lịch thực sự trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn” [32, tr.178]. Sự phát triển của ngành du lịch đã và đang góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và xuất khẩu tại chỗ; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, tài nguyên thiên nhiên; tạo nhiều việc làm, nâng cao đời sống vật chất – tinh thần của nhân dân; đẩy mạnh quá trình hội nhập quốc tế, quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam. Do vậy, sau hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW, ngày 16/01/2017, Về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đây là một định hướng chiến lược quan trọng đối với ngành du lịch, tạo động lực thúc đẩy mạnh mẽ các ngành, lĩnh vực khác, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của đất nước.
Nghệ An là một tỉnh nằm trong không gian của vùng du lịch Bắc Trung Bộ, có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển du lịch, với sự đa dạng, phong phú về tài nguyên thiên nhiên, các danh lam thắng cảnh, lịch sử truyền thống văn hóa. Tỉnh Nghệ An có nhiều loại hình, sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt như: Khu di tích Kim Liên (Nam Đàn); Đảo chè Thanh Chương (đảo chè duy nhất ở Việt Nam có hồ nước chảy xung quanh); Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại; món ăn đặc sản về lươn được công nhận kỷ lục châu Á trong lĩnh vực ẩm thực
Trong những năm 2010 – 2020, trên cơ sở quán triệt và thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển du lịch trong thời kỳ đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế, Đảng bộ tỉnh Nghệ An xác định mục tiêu phấn đấu đưa Nghệ An trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch vùng Bắc Trung Bộ, một trọng điểm du lịch của cả nước. Đảng bộ tỉnh Nghệ An đã quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển du lịch, đạt được nhiều kết quả quan trọng, “Hoạt động du lịch phát triển đúng định hướng, lượng khách du lịch và doanh thu tăng trưởng khá” [137, tr.22]. Tuy nhiên, cho đến năm 2020, du lịch tỉnh Nghệ An vẫn còn có những hạn chế, như: chưa tạo được bước phát triển mang tính đột phá, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của Tỉnh; chưa xây dựng được các sản phẩm du lịch có đẳng cấp và thương hiệu nổi bật tầm quốc gia; xúc tiến quảng bá du lịch chưa có trọng tâm và chiều sâu, đóng góp của lĩnh vực du lịch trong cơ cấu kinh tế của Tỉnh còn khiêm tốn,. Những thành tựu và hạn chế của du lịch Nghệ An cần được nghiên cứu chuyên sâu, hệ thống, tổng kết đánh giá khách quan cả về ưu điểm, hạn chế, làm rõ nguyên nhân và rút ra kinh nghiệm lịch sử tham khảo vận dụng vào nhiệm vụ phát triển du lịch của tỉnh Nghệ An hiện nay.