Trong mỗi lĩnh vực lý luận đó lại được phân chia thành nhiều lĩnh vực lý
luận nhỏ hơn. Trong lý luận về xã hội, có các nghành khoa học xã hội (các khoa
học là lý luận đã được thực tiễn kiểm nghiệm tính chân lý của nó); trong lý luận
về tự nhiên, có các ngành khoa học tự nhiên; trong lý luận về nhận thức có các
ngành khoa học về triết học và lôgic học Ngoài ra, sự phát triển của tri thức
khoa học và công nghệ hiện đại đang thúc đẩy sự đan xen giữa các lĩnh vực
nghiên cứu khác nhau, từ đó hình thành các lý luận và khoa học liên ngành.
Lý luận chính trị là hệ thống tri thức về lĩnh vực chính trị, phản ánh mối
quan hệ của các giai cấp trong việc giành và giữ chính quyền; thể hiện thái độ và
lợi ích giai cấp đối với quyền lực Nhà nước trong xã hội có giai cấp. LLCT là bộ
phận quan trọng trong kho tàng lý luận của nhân loại, là kết quả của hoạt động
nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn qua nhiều thế hệ.
Lý luận chính trị của đảng cộng sản là lý luận về cuộc đấu tranh giải
phóng người lao động khỏi áp bức, bất công, nghèo nàn và lạc hậu, dẫn dắt giai
cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc ta tiến tới: Dân giàu, nước mạnh,
dân chủ, công bằng, văn minh. Mục tiêu đó sẽ được thực hiện trọn vẹn ở chế độ
xã hội tương lai, XHCN và cộng sản chủ nghĩa.
Lý luận trong CTLL của Đảng Cộng sản Việt Nam là LLCT, dựa trên nền
tảng lý luận của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa những
truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tiếp thu những tư tưởng mới, tiến bộ,
những thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong mọi thời kỳ, mọi giai đoạn của
lịch sử, nhất là trong thời kỳ hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay.