U sao bào lông là một loại u thuộc nhóm sao bào, được Tổ chức y tế thế giới xếp loại độ I. Đây là loại u lành tính, có ranh giới rõ, phát triển chậm, tiên lượng tốt (tỷ lệ sống sau 10 năm là 94%) [1]. U sao bào lông chiếm 0,6 đến 6% các loại u nội sọ và chiếm 18% – 23,5% u tế bào sao của tuổi thanh thiếu niên, và ít gặp ở người lớn [2, 3]. Ở mỹ, tỷ lệ mắc bệnh u sao bào lông chiếm khoảng 0,37/100.000 người/năm [4]. Về bệnh học, Harvey Cushing (1931) là người đầu tiên đưa ra khái niệm u sao bào dạng nang (gliomatous cysts). Đến năm 1932, Bergestrand đã chứng minh đây là loại u có tiên lượng tốt, u chứa những tế bào đơn cực và lưỡng cực. Rubinstein và Russel (1977) đã mô tả dưới tên u sao bào lông ở tuổi thanh thiếu niên (juvenile pilocytic astrocytoma), và được xếp độ I theo bảng phân loại u não của tổ chức y thế thế giới từ năm 1979 đến nay [4], [5]. Về chẩn đoán, u sao bào lông có triệu chứng giống như tất cả các u não nói chung, tuy nhiên có đặc điểm của một u lành tính là thường diễn biến chậm. Chẩn đoán xác định phụ thuộc chủ yếu vào chẩn đoán hình ảnh và giải phẫu bệnh. U sao bào lông hay gặp ở tiểu não của lứa tuổi thanh thiếu niên, với biểu hiện lâm sàng và hình ảnh bắt thuốc cản quang gần giống các u ở vùng này như u nguyên bào tủy, u nguyên bào mạch máu, u biểu mô ống nội tủy., u ở trên lều thường ở vùng giao thoa thị giác và dưới đồi thị có hình ảnh giống như u tế bào mầm, u sọ hầu, u di căn. nên rất dễ bị chẩn đoán nhầm trước mổ. Giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán u sao bào lông với hình ảnh trên tiêu bản có những tế bào lông hai cực, mật độ từ thấp đến trung bình, có sợi Rosenthal hình xúc xích và những hạt cầu ái toan, tăng sinh mạch máu dạng cuộn và thành mạch có lắng đọng hyaline [1, 6]. Tại Việt Nam, u sao bào lông đã được phẫu thuật ở các trung tâm phẫu thuật thần kinh lớn như bệnh viện Việt Đức, bệnh viện Nhi trung ương, bệnh viện Chợ Rẫy. Đã có một số công trình nghiên cứu mô bệnh học như Trần Minh Thông (2007) đã nghiên cứu trên 1187 bệnh phẩm u não đã được phẫu thuật, cho kết quả u sao bào lông chiếm 15,4% các loại u sao bào [6], Nguyễn Hữu Thợi (2002) [7] nghiên cứu các yếu tố tiên lượng trong sao bào não. Trần Chiến (2011) nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh, kết quả phẫu thuật u não tế bào hình sao vùng bán cầu đại não, trong đó u sao bào độ I chiếm khoảng 5,3% [8]. Về điều trị, đa số các loại u sao bào thể hố sau có ranh giới rõ và có thể phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ u, giúp điều trị khỏi bệnh. Bên cạnh đó những trường hợp u ở thân não, giao thoa thị giác/ dưới đồi thị, đồi thị vẫn còn là thách thức với các bác sỹ khi không thể cắt bỏ toàn bộ, thì thái độ xử trí tiếp theo là theo dõi hay xạ phẫu hay điều trị hóa trị liệu vẫn còn nhiều tranh cãi. Do vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Chẩn đoán và đánh giá kết quả điều trị vi phẫu thuật u sao bào lông” nhằm 2 mục tiêu: (1) Mô tả đặc điểm lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và mô bệnh học của u sao bào lông. (2) Đánh giá kết quả điều trị vi phẫu thuật u sao bào lông.