Thị trường chứng khoán là kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng của nền
kinh tế. Chức năng tập trung, tích tụ và phân phối vốn có hiệu quả của TTCK sẽ đảm
bảo sự ổn định và phát triển của hệ thống tài chính. Vì vậy, thị trường hiệu quả là mục
tiêu hướng đến của các nền kinh tế. Thị trường hiệu quả được xét trên ba khía cạnh là
hoạt động hiệu quả, thông tin hiệu quả và phân phối hiệu quả. Nghiên cứu của Harris
(2003) đã khẳng định, thanh khoản là một chức năng quan trọng của thị trường hiệu quả.
Thanh khoản được thể hiện thông qua thời gian giao dịch chứng khoán ngắn, chi phí
giao dịch thấp, khả năng phục hồi giá với các cú sốc thị trường. Nghiên cứu của Demsetz
(1968) cho rằng chi phí giao dịch phát sinh thông thường gồm các khoản chi phí hiện
hữu như chi phí tham gia thị trường, phí giao dịch trả cho công ty chứng khoán, thuế thu
nhập Khi chứng khoán kém thanh khoản, NĐT sẽ phải trả thêm chi phí do tác động
giá và chênh lệch giữa giá hỏi mua – giá chào bán. Các khoản chi phí này gọi chung là
chi phí thanh khoản. Do đó, với các NĐT, thanh khoản giúp gia tăng sự linh hoạt và an
toàn của vốn, thanh khoản càng cao thì chi phí giao dịch càng thấp và hoạt động giao
dịch càng hiệu quả.
TTCK Việt Nam đã chính thức hoạt động được hơn 20 năm. Mặc dù, thị trường
có sự tăng trưởng khá tốt nhưng vẫn chưa phát triển theo đúng kỳ vọng. Cụ thể, số lượng
các công ty niêm yết tăng hàng năm nhưng quy mô niêm yết không tăng tương xứng.
Chất lượng các công ty niêm yết kém, nhiều mã cổ phiếu không có giao dịch trong nhiều
ngày liên tiếp, TKCCP còn thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực. Theo ba tổ chức
lớn về xếp hạng thị trường bao gồm MSCI, FTSE Russell và S&P Dow Jones, TTCK
Việt Nam đang được xếp vào nhóm Frontier Market – thị trường cận biên (thị trường sơ
khai) có “qui mô và thanh khoản thấp với khả năng chuyển nhượng chứng khoán cần
được cải thiện”. Trong bối cảnh TTCK Việt Nam đang được xem xét nâng hạng từ thị
trường cận biên lên thị trường mới nổi, nâng cao TKCCP là một yêu cầu thiết yếu.