Trong vài năm gần đây, sựphát triển nhanh của công nghệdi động đã tạo ra những thay đổi lớn trong nhiều lĩnh vực quan trọng nhưthương mại, giáo dục, y tế, giao thông, công nghiệp giải trí. Năm 2004, Việt Nam đã tiêu thụ1,6 triệu máy điện thoại di động, tăng 50% so với năm 2003. Theo dựbáo của các chuyên gia công nghệvà tập đoàn nghiên cứu thịtrường GFK (www.gfk.com), năm 2005 doanh số điện thoại di động trên thịtrường Việt Nam tiếp tục tăng với dựtính khoảng 2,4 triệu chiếc sẽ được bán. Trong khi đó, các nhà sản xuất không ngừng đưa ra những sản phẩm mới được tích hợp các tính năng và công nghệhiện đại nhất với mức giá hợp lí góp phần tạo nên sựtăng trưởng chung của thịtrường di động Việt Nam. Chính phủvà bộbưu chính viễn thông (VNPT) đã đưa ra cơchế đổi mới cùng với chủtrương xây dựng một thịtrường di động sôi động, có sựcạnh tranh lành mạnh giữa những nhà cung cấp dịch vụ, đem lại lợi ích thật sựcho người sửdụng. Nhờvậy, sựxuất hiện của các nhà cung cấp dịch vụmới nhưS-Fone, CityPhone, Viettel và sắp tới là VP Telecom và Ha Noi Telecom sẽlàm cho thịtrường di động nước nhà ngày càng khởi sắc. Tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương, công nghệdi động đã trởnên phổ biến. Trên 164 triệu chiếc điện thoại cầm tay đã được bán trong năm 2004 (chưa tính sốlượng tiêu thụtại Nhật Bản, một cường quốc công nghệcủa thếgiới). Đây là một con số ấn tượng thểhiện tiềm năng phát triển của ngành điện toán di động trong tương lai. Vềmặt công nghệ, người ta đã thống kê được, cứtrung bình 6 tháng sẽcó một phiên bản sản phẩm mới được tích hợp những công nghệtiên tiến hơn thếhệtrước. Hiện nay, những chiếc điện thoại đa phương tiên thếhệthứ3 (3G) đã được nghiên cứu chếtạo và bắt đầu được đưa vào sửdụng tại một sốmạng di động ởMỹvà Châu Âu, cùng với chuẩn công nghệ3G với những thế mạnh vượt trội vềbăng thông truyền dữliệu cũng nhưcác tính năng đa phương tiện. Với các ưu thế đó, thiết bịdi động nói chung và điện thoại di động nói riêng sẽtrở thành công cụsốtrợgiúp đắc lực cho cuộc sống hiện đại. Nhưvậy, với những thếmạnh rõ rệt của thiết bịdi động và tính phổcập mang tính toàn cầu, việc ứng dụng những tiện ích đa dạng nhằm phục vụcuộc sống và thương mại là vấn đềrất đáng quan tâm, xét cảtrên bình diện kinh tế, xã hội và công nghệ. Trong khoá luận này, chúng tôi tập trung nghiên cứu các xu thế, nguyên lí, cấu trúc của mô hình thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động. Sau đó, chúng tôi xây dựng một ứng dụng thửnghiệm sửdụng tin nhắn SMS làm phương tiện đểxác nhận và thực hiện các thanh toán thông qua hệthống “ví điện tử”. Đây sẽlà một ứng dụng nhỏlàm ví dụminh hoạcho khảnăng của thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động. Ngành điện toán di động số(mobile computing) nói chung và thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động (mobile commerce) nói riêng là những lĩnh vực rất rộng, bao gồm rất nhiều lĩnh vực khác nhưbảo mật, thanh toán, ngân hàng, công nghệtác tử di động (mobile agent).Trong khuôn khổkhoá luận này chúng tôi chỉxem xét một số khía cạnh liên quan tới các xu thế, nguyên lí, cấu trúc của mô hình thương mại điện tử dựa trên thiết bịdi động. Khoá luận sẽkhông nghiên cứu chi tiết các công nghệliên quan khác của thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động như: bảo mật, ngân hàng, thanh toán, công nghệtác tửdi động (mobile agent). Khoá luận bao gồm 4 chương Chương I:Tổng quan vềcác công nghệdi động phổbiến nhất, các yếu tốcấu thành một hệthống thương mại điện tửnói chung và thương mại điện tửcho thiết bịdi động (mobile commerce) nói riêng. Do khoá luận định huớng đến việc xây dựng một ứng dụng thanh toán thông qua thiết bịdi động, có sửdụng tin nhắn SMS làm cơchế điều khiển ví điện tửnên trong chương này chúng tôi cũng sẽtập trung vào nghiên cứu sâu vềSMS. Chương II:Các vấn đềchung vềthương mại điện tửvà thương mại điện tử dựa trên các hệthống di động (mobile commerce) và các ứng dụng của nó. Chương này sẽgiới thiệu chi tiết vềthương mại điện tửnói chung và đi sâu vào nghiên cứu mô hình thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động, đồng thời đưa ra cấu trúc chi tiết của mô hình này. Cuối cùng, chúng tôi tập trung trình bày vềcác vấn đềliên quan tới thanh toán và các nguy cơan ninh có thể ảnh hưởng tới hệthống thương mại điện tửnhằm tìm ra giải pháp thanh toán hợp lí cho các giao thương trong thương mại điện tử. Chương III:Tiếp tục đềcập đến việc thanh toán, vấn đềnan giải nhất trong các hệthống thương mại điện tửthông thường và cảhệthống thương mại điện tửdựa trên thiết bịdi động. Trong đó, chúng tôi tập trung vào giải pháp “ví điện tử” được điều khiển thông qua tin nhắn SMS. Do chương này hướng tới một giải pháp cụthể, chúng tôi sẽtập trung đểtrình bày vềbản phân tích thiết kếhệthống thửnghiệm: “sửdụng tin nhắn SMS để điều khiển ví điện tử” Chương IV:Trình bày và cài đặt ứng dụng thửnghiệm mới xây dựng dựa trên hệthống quản lí và điều khiển tin nhắn SMS của trung tâm công nghệphần mềm thuộc đại học công nghệ, ĐHQGHN (seLab) Chương I do Ngô Văn Thứthực hiện Chương II do Đào Quốc Trung thực hiện Chương III và chương IV do cảNgô Văn Thứvà Đào Quốc Trung thực hiện. Trong khi triển khai ứng dụng thửnghiệm, chúng tôi sửdụng SMS portal của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Công nghệPhần mềm nhưmột môi trường dịch vụnền. Ứng dụng triển khai ví điện tửvới cơchếthanh toán qua SMS là do chúng tôi thực hiện.