Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, đói nghèo là một vấn đề xã hội
rộng lớn, mà cho tới nay chưa có một quốc gia nào giải quyết triệt để không còn có
người đói nghèo. Tuy nhiên do nhận thức và phương pháp giải quyết ở những nước có
điều kiện kinh tế – xã hội và thể chế chính trị khác nhau thì mức độ và tỷ lệ người đói
nghèo nhiều hay ít là có khác nhau.
Việt Nam vốn là một nước nông nghiệp nghèo nàn bởi điều kiện thiên nhiên ít
thuận lợi, thường bị thiên tai nên khả năng chế ngự thiên tai là hạn hẹp, kỹ thuật và
công nghệ sản xuất còn lạc hậu, đồng thời trong lịch sử phát triển của dân tộc Việt
Nam là một dân tộc luôn luôn phải chống thù trong giặc ngoài, hứng chịu nhiều tàn dư
của chiến tranh. Vừa mới ra khỏi chiến tranh, biết bao hậu họa khiến hàng triệu gia
đình phải lâm vào cảnh nghèo đói, bệnh tật. Để khắc phục, trong hòa bình, trong
những năm đổi mới, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chính sách xóa đói
giảm nghèo và đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về xóa đói giảm nghèo, hàng năm số
hộ đói nghèo đã giảm xuống khoảng 1.8 đến 2.3%. Trong đó, việc thành lập và đưa
vào hoạt động Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam – một ngân hàng, một công cụ
của Chính phủ hoạt động nhằm mục đích phục vụ người nghèo và các đối tượng chính
sách được đông đảo người dân nhiệt tình ủng hộ. Từ đó, đã cho thấy tính ưu việt của
chế độ ta là phấn đấu vì mục tiêu con người mà Đảng ta đã xác định: “Tăng trưởng
kinh tế phải gắn liền với thực hiện công bằng xã hội”.
Ngân hàng Chính sách xã hội được thành lập theo quyết định 131/2002/QĐ-TTg
ngày 4 tháng 10 năm 2002 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng
phục vụ người nghèo. Việc xây dựng Ngân hàng Chính sách xã hội là điều kiện để mở
rộng thêm các đối tượng phục vụ là hộ nghèo, học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó
khăn, các đối tượng chính sách cần vay vốn để giải quyết việc làm, đi lao động có thời
hạn ở nước ngoài và các tổ chức kinh tế, cá nhân hộ sản xuất, kinh doanh thuộc các xã
đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa.